70 lat Biblioteki Pedagogicznej w Szamotułach
Opublikowano:
16 czerwca 2023
Od:
Do:
Początek:
Koniec:
W piątek 26 maja w Auli Państwowej Szkoły Muzycznej im. Wacława z Szamotuł świętowano siedemdziesięciolecie działalności Biblioteki Pedagogicznej w Szamotułach.
Gości witali obecny kierownik Bartosz Nowicki oraz jego poprzedniczka Małgorzata Kowzan. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele organu prowadzącego z Departamentu Edukacji i Nauki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego, władze Publicznej Biblioteki Pedagogicznej w Poznaniu dyrektor Danuta Wielbowicz i jej zastępczyni Wiesława Borkowicz – Olejniczak oraz reprezentanci lokalnego samorządu, miejscowych szkół i jednostek współpracujących z placówką.
Biblioteka Pedagogiczna w Szamotułach
W Poznaniu pierwszą bibliotekę z podręcznym księgozbiorem dla pracowników kuratorium utworzono w 1925 roku. Po II wojnie organizację biblioteki pedagogicznej powierzono dr Zdzisławowi Grotowi. W 1951 roku Ministerstwo Oświaty powołało Wojewódzkie Biblioteki Pedagogiczne, które zyskały samodzielność finansową i organizacyjną. W ówczesnym województwie poznańskim powstało dwanaście placówek terenowych (potem ich liczba wzrosła do 29). Po likwidacji powiatów w 1975 roku pozostało zaledwie siedem bibliotek w terenie. Dziś Publiczna Biblioteka Pedagogiczna w Poznaniu posiada dziesięć filii, w tym tę w Szamotułach.
fot. media społecznościowe Biblioteki Pedagogicznej w Szamotułach
Biblioteka Pedagogiczna w Szamotułach powołana została w 1953 roku i jej pierwsza siedziba mieściła się w Szkole Podstawowej nr 1 przy ulicy Staszica. Na działalność instytucji przeznaczono zaledwie jeden niewielki lokal na poddaszu. Po pewnym czasie przeniesiono ją na parter do sali biblioteki szkolnej, gdzie wydzielono osobne regały na księgozbiór.
Po kilkunastu latach (1967) zmieniono lokalizację, przeprowadzając się do budynku na Rynku 10. Tutaj zajęto jedno pomieszczenie użyczone przez Powiatową i Miejską Bibliotekę Publiczną. Na powierzchni niespełna czterdziestu metrów kwadratowych nie sposób było jednak pomieścić wciąż rozrastającego się księgozbioru. Jednak możliwość korzystania ze zbiorów sąsiedzkiej placówki, korzystna lokalizacja w pobliżu Domu Książki czy wreszcie bezpośrednie sąsiedztwo z Klubem Związku Nauczycielstwa Polskiego sprzyjały rozwojowi instytucji.
Wciąż jednak zabiegano o nową siedzibę, która pozwalała by na właściwe funkcjonowanie jednostki. Wreszcie w 1978 roku ówczesne władze oświatowe zakupiły budynek przy ulicy Staszica 4 i dwa lata później szamotulska biblioteka pedagogiczna przeniosła się tutaj i w tym miejscu funkcjonuje do dziś jako filia Publicznej Biblioteki Pedagogicznej w Poznaniu.
Do 1965 roku przy bibliotece działała Rada Biblioteczna, która wpływała na profil zbiorów, analizowała stan czytelnictwa nauczycieli, nadzorowała prace instytucji oraz organizowała konferencje metodyczne dla nauczycieli. Radę tworzyli Wiktoria Babczyńska, Bronisław Borowiak (kierownik Działu Pedagogicznego Oddziału ZNP w Szamotułach) oraz Joanna Jandowa – bibliotekarka ze Szkoły Podstawowej nr 1.
Panie dyrektorki i pan dyrektor
Co ciekawe od początku powołania biblioteki przez sześćdziesiąt sześć lat kierowały nią kobiety – najpierw nauczycielka języka polskiego Wiktoria Babczyńska (do sierpnia 1968 roku), kolejne cztery lata Stanisława Miodowicz (wcześniej zatrudniona jako bibliotekarka szkolna w tutejszym liceum ogólnokształcącym). Od 1972 roku funkcję powierzono Krystynie Cybułce – absolwentce polonistyki. W 1991 roku zastąpiła ją Bogumiła Saternus (późniejsza dyrektor Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Szamotuły), a w 1995 roku Małgorzata Kowzan. Dopiero niespełna cztery lata temu kierownictwo biblioteki objął mężczyzna Bartosz Nowicki.
fot. media społecznościowe Biblioteki Pedagogicznej w Szamotułach
Pracowali tutaj między innymi (oprócz wymienionych wyżej) Maria Szałańska, Zofia Kaczmarek, Bolesław Szczerkowski, Konrad Wojciechowski, Arleta Kuźlan i Bernadeta Koźlarek.
O tym, w jakich okolicznościach odbyło się powołanie na kierownika w czasie uroczystości wspominała Małgorzata Kowzan. W momencie gdy zaproponowano jej objęcie biblioteki, była nauczycielką nauczania początkowego w Szkole Podstawowej nr 1. Jej kandydaturę wskazał ówczesny dyrektor szkoły. Ona zaś całą noc biła się z myślami czy porzucić szkołę i podjąć nowe wyzwanie. Ostatecznie zdecydowała, że zamieni nauczanie na bibliotekarstwo. W budynku przy Staszica 4 spędziła niemalże ćwierć wieku. Co więcej tutaj zaangażowała się w działalność Związku Nauczycielstwa Polskiego. W efekcie dziś jest prezesem Okręgu Wielkopolskiego ZNP oraz członkinią Prezydium Zarządu Głównego ZNP.
Życzliwość i zaangażowanie
Książnice to miejsca wyjątkowe. Zaś szamotulska biblioteka pedagogiczna zawsze zyskiwała dzięki osobom tu pracującym i tworzącym przyjazny klimat. Jako licealistka miałam okazję doświadczyć życzliwości Krystyny Cybułki, która z ogromnym zaangażowaniem zabiegała o poszukiwane książki. Kiedy zaś podjęłam pracę w Muzeum Zamek Górków wkrótce rozpoczęłam współpracę z Małgorzatą Kowzan. Ona bowiem była pomysłodawczynią dziesięciu edycji Powiatowego Turnieju o Tytuł Miłośnika i Znawcy Powiatu Szamotulskiego skierowanego do uczniów gimnazjów.
Każda z edycji przebiegała pod innym hasłem. Jedna z nich na przykład poruszała temat „Kultura ludowa stanowi o odrębności Regionu Szamotulskiego”. Zaproponowano, aby uczniowie jako przedstawiciele swojej gminy zaprezentowali w miastach partnerskich z terenu Europy wybrane elementy kultury ludowej Regionu Szamotulskiego. W jeszcze innej edycji tematem przewodnim było Powstanie Wielkopolskie i udział w nim mieszkańców danej gminy, która reprezentowali uczniowie. Młodzież zdobywała nie tylko wiedzę o regionie czy własnej szkole, ale też dzięki udziałowi w Turnieju poznawała swoją mała ojczyznę i doceniała jej przeszłość.
Małgorzata Kowzan zainicjowała też w 1996 roku współpracę z nauczycielami bibliotek szkolnych z regionu szamotulskiego i doradcą metodycznym z Poznania organizując szereg spotkań tematycznych. W efekcie powstał zespół samokształceniowy nauczycieli, który po zmianach nosi nazwę Zespół Współpracy i Samokształcenia Nauczycieli Bibliotekarzy Powiatu Szamotulskiego. Udało się też skomputeryzować bibliotekę, a zważywszy, że pracują tu na etacie zaledwie dwie osoby, a księgozbiór liczy ponad dwadzieścia pięć tysięcy, śmiało można uznać to za sukces.
Jubileusz biblioteki pedagogicznej w Szamotułach to okazja aby pokazać jak wiele zyskuje lokalna społeczność dzięki tego typu placówkom. To miejsca, gdzie nie tylko przychodzi się po książki. Z zasobów biblioteki pedagogicznej korzystało kilka pokoleń nauczycieli i mieszkańców regionu szamotulskiego uzupełniając swe wykształcenie i poszerzając wiedzę. Poza poszukiwanymi książkami znajdowało się tu zawsze życzliwe przyjęcie i chęć pomocy.
