„Grocze” i „śpiywaki” z Chrośnicy
Opublikowano:
22 grudnia 2021
Od:
Do:
Początek:
Koniec:
Chrośnica to niegdyś jedna z bardziej muzykalnych wsi regionu, dziś nie gra tu nikt...
Odnalezione w archiwum
Wszystko zaczęło się od tego, że w 2020 roku Piotr Baczewski wraz z Joanną Szaflik nawiązali współpracę z Instytutem im. Oskara Kolberga w Poznaniu i uzyskali dostęp do unikalnych archiwów muzyki wielkopolskiej zarejestrowanej w latach 1947-1955. W archiwum znaleźli m.in. nagrania znakomitego śpiewaka Bronisława Hirta oraz kapeli koźlarskiej Tomasza Śliwy – muzyków z Chrośnicy.
Była to niegdyś jedna z bardziej muzykalnych wsi regionu, a według zachowanych informacji średnio w co drugim domu mieszkał „grocz” lub „śpiywak”.
fot. z archiwum Programu „Kultura w drodze”
Do dziś muzycy, którzy stamtąd pochodzili – a właściwie sposób gry jaki prezentowali – uznawany jest w środowisku za ikonę tradycyjnego stylu wykonawczego muzyki koźlarskiej. Obecnie nie gra tam nikt (w przeciwieństwie do innych wsi w regionie, w których muzyka tradycyjną interesują się najmłodsze pokolenia).
Zaniechanie kontynuacji gry na instrumentach ludowych oraz śpiewania tradycyjnych pieśni, oraz niezwykle bogata historia miejsca stały się dla nas impulsem do przeprowadzenia działań w ramach programu „Kultura w Drodze”, mających na celu wydobycie ze zbiorowej pamięci ludzi wspomnień, a także pamiątek fotograficznych dotyczących dawnej Chrośnicy i jej muzykalnych mieszkańców.
Od kwerendy do koncertów
W pierwszej fazie naszych działań przeprowadziliśmy kwerendę posiadanych przez nas archiwaliów, z których wybraliśmy utwory, które podczas mikrokoncertów mieli prezentować Martyna, Adam i Piotr. Następnie rozwiesiliśmy we wsi ogłoszenia, podaliśmy informację do lokalnej telewizji kablowej, posiłkowaliśmy się też kanałami dotarcia Zbąszyńskiego Centrum Kultury oraz ogłoszeniami, które wygłaszał z ambony pleban Chrośnicy. W dalszej części działań po pierwszych sygnałach od informatorów – mieszkańców wsi – podzieliliśmy sobie miejscowość na „sektory” i zaczęliśmy poszukiwania historycznych artefaktów, a przede wszystkim relacji ludzi pamiętających świetność muzycznej Chrośnicy.
fot. z archiwum Programu „Kultura w drodze”
Zaproponowaliśmy mieszkańcom wymianę. Za zagranie mikrokoncertu przed domem/miejscem spotkania trzeba było nam „zapłacić”, a więc wymienić się: wspomnieniem, starymi zdjęciami,które kopiowaliśmy i oddawaliśmy, zaśpiewaną piosenką lub jakimkolwiek artefaktem z czasów muzycznej świetności Chrośnicy.
Szybko okazało się, że nasi rozmówcy nie dość, że posiadają obszerną wiedzę, to są w stanie pokierować nas do kolejnych osób, które mogą nam także udzielić informacji. W efekcie przeprowadzonych przez nas działań zaobserwowaliśmy ożywienie zainteresowania tradycją miejsca, a w szczególności muzykami, którzy kiedyś w Chrośnicy mieszkali.
Z zebranych przez nas materiałów powstał tekst wzbogacony zdjęciami. Opublikowaliśmy także profesjonalnie zrealizowane nagrania części materiału „uwolnionego” z archiwum który zagrali i zaśpiewali uczestnicy naszego działania.
Projekt zrealizowano w ramach programu „Kultura w drodze”, przygotowanego przez Departament Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego. O innych projektach „Kultury w drodze” przeczytasz: tutaj
