fot. Aleksandra Polerowicz

Na tropie generała

Jaki tak naprawdę był generał Jan Henryk Dąbrowski? Jak ważną, ale też wyjątkową postacią jest dla historii Polski? Dlaczego to właśnie on jest bohaterem polskiego hymnu? Jak przekazywać wiedzę o historii dzieciom i młodzieży? Czym jest patriotyzm i jak bardzo zmieniła się jego definicja od „kiedyś” do „dziś”? Do odpowiedzi na te i inne pytania przybliżył nas I Ogólnopolski Zlot Młodzieży Szkół imienia Generała Jana Henryka Dąbrowskiego w Pałacu Generała Dąbrowskiego w Winnej Górze koło Środy Wielkopolskiej.

Winna Góra

Nie ma wątpliwości, że pałac w Winnej Górze to dziś jedno z najbardziej urokliwych miejsc, w jakich można zakochać się nie tylko w historii Polski i tworzących ją postaci na czele z Janem Henrykiem Dąbrowskim, ale i w dziejach naszego regionu. I to od pierwszego wejrzenia.

 

Pałac Generała Dąbrowskiego w Winnej Górze to miejsce historycznie związane z postacią generała Dąbrowskiego. W tym roku po raz pierwszy zaprosiliśmy uczniów i opiekunów szkół pod patronatem Dąbrowskiego z całej Polski na I Ogólnopolski Zlot Szkół im. gen. Jana Henryka Dąbrowskiego w Winnej Górze. Celem wydarzenia jest budowanie świadomości na temat instytucji, poszerzanie wiedzy o jej patronie, ale także integrację młodzieży z całej Polski – mówi Oliwia Olesiejuk, specjalistka ds. komunikacji Pałacu Generała Dąbrowskiego w Winnej Górze.

 

Zlot Dąbrowskiego 2022, fot. Aleksandra Polerowicz

W tym miejscu warto przypomnieć, że dokładnie cztery lata temu, po zakupie zespołu pałacowo-parkowego w Winnej Górze, w tym miejscu utworzone zostało Muzeum w Winnej Górze – oddział Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy. Rok później Departament Kultury UMWW przeprowadził konkurs na koncepcję utworzenia w Winnej Górze instytucji kultury upowszechniającej wiedzę o gen. J.H. Dąbrowskim.

 

Od 1 stycznia 2021 roku Pałac Generała Dąbrowskiego w Winnej Górze jest samodzielną instytucją kultury Samorządu Województwa Wielkopolskiego.

Jej głównym zadaniem jest upowszechnianie wiedzy o generale, a także prekursorach pracy organicznej, m.in. poprzez budowę i zarządzanie Szlakiem Pracy Organicznej w Wielkopolsce, którego premiera odbędzie się w 2023 roku.

Zlot Dąbrowskiego

Zlot Dąbrowskiego 2022, fot. Aleksandra Polerowicz

O tym, jak wielki potencjał ma to wyjątkowe, przepięknie położone miejsce, udowodnił właśnie I Ogólnopolski Zlot Młodzieży Szkół imienia Generała Jana Henryka Dąbrowskiego. Jak przyznaje Olesiejuk, Zlot Dąbrowskiego – jak w skrócie określa się imprezę – to bardzo intermedialne wydarzenie. Takie, w którym przez cały czas mówi się o historii i tradycji, a jednak przefiltrowuje się ją przez współczesność.

 

Jako Zespół Pałacu Dąbrowskiego zastanawiamy się nad współczesnym znaczeniem pojęć takich jak patriotyzm czy tożsamość narodowa. Staramy się mówić o nich korzystając z różnych narzędzi i rozwiązań – zarówno tradycyjnych, jak i współczesnych. Gra terenowa, w której biorą udział uczestnicy Zlotu łączy nowe technologie, warsztaty multimedialne, choreograficzne, ruchowe z zadaniami historycznymi, edukacyjnymi. To połączenie daje nam możliwość dotarcia do współczesnego, także młodego odbiorcy – dodaje Olesiejuk.

 

Zapytana o samą postać Dąbrowskiego, przyznaje, że jako organizatorzy nie chcą dawać jasnych odpowiedzi, opowiadanie o nim kończąc wielokropkiem. 

 

Jesteśmy nową, bo tworzącą się od 2021 roku, instytucją kultury. W najbliższych latach w Pałacu powstanie stała ekspozycja, która będzie opowiadać zarówno o postaci generała Dąbrowskiego, Winnej Górze, ale także prekursorach i prekursorkach pracy organicznej, związanych z Wielkopolską. Wystawa będzie z pewnością stanowić pewne podsumowanie naszych dotychczasowych działań merytorycznych i praktycznych związanych z historią patrona Pałacu, ale także innych postaci i miejsc związanych z regionem – podkreśla Olesiejuk.

 

Co więcej, w pałacu już lada moment rozpocznie się modernizacja stajni i wozowni, które w przyszłym roku zmienią się nie tylko w salę wielofunkcyjną, ale też znajdzie się w nich miejsce na przestrzeń dla gastronomii oraz siedziby administracyjnej z prawdziwego zdarzenia.

 

Zlot Dąbrowskiego 2022, fot. Aleksandra Polerowicz

Zlot rozpoczął się od uroczystego powitania jego uczestników – najpierw przez kadetów z Zespołu Szkół Rolniczych w Środzie Wielkopolskiej, a później Marka Woźniaka, Marszałka Województwa Wielkopolskiego, który uprzednio odwiedził kościół pw. św. Michała Archanioła w Winnej Górze i złożył kwiaty na grobie generała Jana Henryka Dąbrowskiego w otoczeniu warty honorowej. Marszałek nie ukrywał, że spotkanie szkół imienia generała z całej Polski było jego marzeniem.

 

Mam nadzieję, że spotkają się tutaj wszystkie placówki, a wy jesteście pionierami, tymi pierwszymi, którzy nas odwiedzili. Jesteście teraz naturalnymi ambasadorami tego miejsca, które jest niezwykłe dla Polski. Miejsca mało rozpropagowanego, mało znanego, pomimo że jest ono związane z niezwykłą postacią, bohatera narodowego Jana Henryka Dąbrowskiego – powiedział Woźniak.

 

Marszałek przypomniał też, że to właśnie w miejscowym kościele w Winnej Górze, a nie na Wawelu czy warszawskich Powązkach spoczęły szczątki generała.

 

Mam nadzieję, że będziecie przekazywać innym informację, że w Winnej Górze jest pałac i miejsce, gdzie spoczywa generał Dąbrowski. Ta przestrzeń stanowi część wspaniałej polskiej historii, którą chcemy pielęgnować i na niej budować naszą przyszłość – podkreślił w swojej przemowie Marek Woźniak.

 

Po tych słowach na schodach pałacu pojawił się…generał Dąbrowski we własnej osobie. Inscenizacja jego przyjazdu – odświętna, w powozie i w towarzystwie oficerów, z obowiązkowym przeglądem wojsk i defiladą  – spotkała się z żywiołowym przyjęciem wszystkich uczestników.

 

Zlot Dąbrowskiego 2022, fot. Aleksandra Polerowicz

Rad jestem, że widzę was w zdrowiu w tak licznej kompani. Zabawiłbym chętnie z wami, bal przedni urządzając, jednak mnie za moment w drogę ruszać trzeba. Pan nasz, miłościwie nam panujący cesarz Napoleon, wzywa na front. Wybaczcie afront ten srogi, że spraszając was tutaj, samych zostawię. Bawcie się jednak, polskości w jej sercu zażywajcie! –  krzyknął do zgromadzonego tłumu generał (w tej roli Wojciech Kalinowski z Teatru im. A. Fredry w Gnieźnie, również będącego instytucją kultury Samorządu Województwa Wielkopolskiego), nim ruszył w dalszą drogę, by „przegląd pododdziałów zrobić i dyspozycyje stosowne wydać”.

 

W tym miejscu warto przypomnieć, że kiedy w 1807 roku generał Dąbrowski otrzymał w ramach dotacji od  Napoleona Bonaparte Winną Górę, ale również miasta (Środę i Pyzdry), dziesięć folwarków i kilkanaście wsi, stworzył w pałacu coś na kształt narodowego sanktuarium. Po upadku Napoleona osiadł w nim na stałe, sukcesywnie budując tam jeden z ważniejszych ośrodków polskiej myśli narodowej. Generał zmarł w Winnej Górze 6 czerwca 1818 roku.

Zabawa z historią

Zlot Dąbrowskiego 2022, fot. Aleksandra Polerowicz

Po przemowie generała przyszedł czas na aktywności zaproszonych uczniów w ramach całodniowego programu, który aż pękał w szwach. Po rozdaniu im zlotowych mapek i podziale na grupy rozpoczęła się prawdziwa zabawa z historią.

 

W budynku można było wziąć udział w zajęciach multimedialnych oraz składaniu Pałacu Dąbrowskiego z klocków, a terenie parku w zajęciach sportowych oraz specjalnej grze terenowej, obejmującej również kościół.

Nie zabrakło też wirtualnej strzelnicy, nad którą w pałacowym przyziemiu czuwał Zespół Szkół Rolniczych w Środzie Wielkopolskiej. Ale to był dopiero początek. Jednym z najciekawszych punktów w programie był pokaz musztry piechoty i pokaz kawaleryjski – zachwycający, a czasem i potrafiący zmrozić krew w żyłach. Co ważne, Zlot Dąbrowskiego dawał uczniom jedyną w swoim rodzaju okazję do wcielenia się w żołnierzy z epoki – mogli sprawdzić się na koniu, w wojskowym marszu czy sztuce posługiwania się lancą.

 

Zlot Dąbrowskiego 2022, fot. Aleksandra Polerowicz

Według Roberta Jędrzejczaka z Grupy Rekonstrukcji Historycznej Pułk 4 Piechoty Xięstwa Warszawskiego największą wartością tej imprezy jest właśnie żywa edukacja.

 

Młodzież przybliża się do epoki generała Dąbrowskiego, uczestnicząc w pokazach i zajęciach rekonstrukcyjnych, a także dowiaduje się o jego życiu, o którym staramy się możliwie jak najlepiej im opowiedzieć. Dąbrowski to jeden z filarów naszej historii, to był wielki człowiek – ocenia Jędrzejczak. 

 

Ja przede wszystkim cieszę się, że ta impreza w ogóle ma miejsce! – mówi z uśmiechem Tomek z grupy rekonstrukcji historycznej Ochotniczego Reprezentacyjnego Oddziału Ułanów Miasta Poznania. – Jestem pewien, że mało osób wie, iż generał Dąbrowski pochowany jest właśnie w Winnej Górze. To miejsce wydaje się więc najlepsze do tego, by pokazać, jak wyglądało jego życie i jak wyglądało życie w jego czasach, a przy okazji dobrze się bawić. Poza tym, o historii po prostu warto pamiętać…”.

 

Zlot Dąbrowskiego 2022, fot. Aleksandra Polerowicz

Jak dodaje, jest wiele sposobów na zaprzyjaźnienie się z nią, jednak ten, jaki proponuje nam Winna Góra, wydaje się jednym z najbardziej przystających do naszej rzeczywistości. Bo dziś siedzenie w ławce z podręcznikiem w ręce już nie wystarczy – potrzeba czegoś więcej.

 

Osobiście uwielbiam takie imprezy! Lekcje w szkole to jedno. Ci młodzi ludzie są niesamowici i warto wyciągnąć ich trochę ze szkolnych ławek, bo takie aktywności, z jakich mogą skorzystać na zlocie, sprawiają, że coś w nich pozostaje – zauważa Joanna Dziwińska z Grupy Rekonstrukcji Historycznej Pułk 4 Piechoty Xięstwa Warszawskiego. – Przekonanie o tej „złej, niechcącej się uczyć” młodzieży to mit. A sama jestem przykładem na to, że bakcyla historii można połknąć właśnie nie z podręcznika, ale dzięki ludziom, którzy potrafią nam o niej powiedzieć. Tak jak tu – dodaje.

 

Zlot Dąbrowskiego 2022, fot. Aleksandra Polerowicz

O wyjątkowości Zlotu Dąbrowskiego – również, a może przede wszystkim na tle innych imprez o charakterze historycznym – przekonują sami nauczyciele. 

 

Warto podkreślić, że to pierwszy tego typu zlot w Polsce. Uważam, że pomysł na niego jest znakomity, nie tylko w odczuciu nauczycieli, ale i uczniów. Przechadzając się po rozległym terenie dookoła tego pięknego pałacu, widać, jak bardzo im się ta impreza podoba – nie ukrywa Jarosław Drabik, nauczyciel z I Liceum Ogólnokształcącego im. Gen. Jana Henryka Dąbrowskiego w Kutnie. W jego odczuciu to przyjemne z pożytecznym. – To czas zabawy, w trakcie której wciąż poznaje się historię, zwłaszcza generała, który jest tu jedną z postaci kluczowych i który zapisał się chlubnie na kartach naszej historii. Mamy nadzieję, że będziemy mogli pojawić się tu również za rok – mówi Drabik.

 

Siłą tego zlotu jest sposób, w jaki kultywowana jest pamięć o generale Dąbrowskim i innych postaciach ważnych dla historii Polski. Uczestniczące w nim dzieci i młodzież nie tylko biorą udział w zajęciach, ale również poznają się, rozmawiają ze sobą, po prostu się integrują. Organizacja jest świetna, co bardzo się przekłada na atmosferę – podkreśla Iwona Węcławska, nauczycielka z Zespołu Szkół w Radzyniu Chełmińskim im. gen. J.H. Dąbrowskiego. – Przyznam szczerze, że wcześniej nawet nie wiedzieliśmy, że takie miejsce jest!

 

Zlot Dąbrowskiego 2022, fot. Aleksandra Polerowicz

Dzieciaki chętnie biorą udział w zajęciach, widzę, że szczególnie podobają im się podchody.

Myślę, że kluczem do zdobywania wiedzy o historii jest możliwość zobaczenia i poczucia jej. Dzięki temu mogą lepiej się z nią oswoić – mówi tymczasem Ewelina Konopiata, nauczycielka ze Szkoły Podstawowej im. Jana Henryka Dąbrowskiego w Krobanowie.

 

Ta impreza jest naprawdę dobrze, drobiazgowo zorganizowana. To ciekawa forma przekazu i zabawy, bo tematycznie związana jest z naszym patronem, ale jednocześnie mobilizuje dzieci do szeregu aktywności. Z wykształcenia jestem historykiem i nie ukrywam, że w bardzo podobny sposób staram się przekazywać wiedzę swoim uczniom na lekcjach. Tym bardziej, że, co tu dużo mówić, wiedza stricte encyklopedyczna już do nich nie trafia… – przyznaje Danuta Szwed-Salejko, wicedyrektorka Zespołu Szkół w Dobrzejewicach im. gen. J.H. Dąbrowskiego.

 

Zlot Dąbrowskiego 2022, fot. Aleksandra Polerowicz

Zlot w Winnej Górze kipi energią młodzieży i dzieci. Pełnych pasji, roześmianych, choć kiedy trzeba aktywnych i skupionych na zadaniach, które dobrze pokazały, że wiedzę historyczną najlepiej przyswaja się poprzez dobrą zabawę pod chmurką.

 

W tym miejscu można naprawdę poczuć historię. Czujemy się tu jak na pikniku, a jednocześnie cały czas dowiadujemy czegoś nowego. Są bardzo ciekawe zadania. Mi najbardziej spodobała się strzelnica i musztra…” – przyznaje Piotrek, uczeń z Zespołu Szkół w Radzyniu Chełmińskim.

 

Podobnego zdania jest Iza, uczennica I Liceum Ogólnokształcącego w Kutnie.

 

Nie spodziewałam się, że będzie tu tak wiele atrakcji i że to aż tak duży teren. Szczególnie imponująco wypadła inscenizacja, byłam pod jej dużym wrażeniem. Myślę, że dzięki takim imprezom możemy historię poznawać, naprawdę doświadczając jej i dzięki temu lepiej ją zapamiętując. To na pewno o wiele skuteczniejsze niż tylko czytanie książek” – mówi Iza.

 

Zlot Dąbrowskiego 2022, fot. Aleksandra Polerowicz

Finałem zlotu było wspólne ognisko, podczas którego odbyło się rozdanie dyplomów dla poszczególnych szkół, rozwiązanie gry terenowej z elementem artystycznym, jakim była opowieść autorstwa Joanny Jodełki oraz – wisienka na torcie – imponujący, efektowny pokaz wideo mappingu na fasadzie pałacu. Do zobaczenia za rok!

 

Organizacja Zlotu Dąbrowskiego 2022 była możliwa dzięki dotacji Samorządu Województwa Wielkopolskiego w wysokości 133 tys. zł. Udział w nim wzięło 12 szkół: Szkoła Podstawowa im. gen. J.H. Dąbrowskiego – Zespół Szkół w Pięczkowie, Zespół Szkół  im. gen. J.H. Dąbrowskiego w Nowym Mieście nad Wartą, Szkoła Podstawowa im. gen. J.H. Dąbrowskiego w Słupi Wielkiej, Zespół Szkół Rolniczych im. gen. J.H. Dąbrowskiego w Środzie Wielkopolskiej, Szkoła Podstawowa im. gen. J.H. Dąbrowskiego w Starkówcu Piątkowskim, Szkoła Podstawowa nr 59 im. gen. J.H. Dąbrowskiego w Poznaniu, Zespół Szkół w Sławnie im. gen. J.H. Dąbrowskiego, Szkoła Podstawowa nr 10 z oddziałami integracyjnymi w Nysie im. J.H Dąbrowskiego, Zespół Szkół w Radzyniu Chełmińskim im. gen. J.H. Dąbrowskiego, Zespół Szkół w Dobrzejewicach im. gen. J.H. Dąbrowskiego, I Liceum Ogólnokształcące w Kutnie im. gen. J.H. Dąbrowskiego oraz Szkoła Podstawowa im. Jana Henryka Dąbrowskiego w Krobanowie.

Podziel się kulturą!
What’s your Reaction?
Ciekawe
Ciekawe
0
Świetne
Świetne
2
Smutne
Smutne
0
Komiczne
Komiczne
0
Oburzające
Oburzające
0
Dziwne
Dziwne
0