Stara Octownia – Nowe Muzeum
Opublikowano:
5 maja 2023
Od:
Do:
Początek:
Koniec:
O pracach sądu konkursowego dotyczącego nowego obiektu Muzeum Okręgowego w Lesznie oraz o najnowszym wydawnictwie opowiada dyrektor placówki dr Kamila Szymańska. Z kolei Jakub Piwoński z Działu Edukacji i Marketingu zachęca do udziału w ankiecie oraz uchyla rąbka tajemnicy dotyczącego tegorocznej Nocy Muzeów.
Mateusz Gołembka: W październiku 2021 Urząd Marszałkowski w Poznaniu zakupił budynek dawnej fabryki octu z przeznaczeniem na nową siedzibę Muzeum Okręgowego w Lesznie. Czy jakieś inne lokalizacje były brane pod uwagę?
Kamila Szymańska: Panu Marszałkowi przedstawiono także teren po areszcie śledczym przy pl. Tadeusza Kościuszki, jednak nieruchomość dawnej octowni oceniona została jako zdecydowanie lepszy wybór na cele muzealne. We wrześniu ub.r. ogłoszono konkurs na opracowanie koncepcji architektoniczno-urbanistycznej rewitalizacji budynku.
Przedmiotem konkursu była nieruchomość ulokowana w centrum Leszna przy Alejach Jana Pawła II 13 na dwóch działkach o łącznej powierzchni 2557,0 m2, na której znajduje się zabytkowy budynek o łącznej powierzchni użytkowej 1339,0 m2. Organizację i przeprowadzenie konkursu powierzono Stowarzyszeniu Architektów RP Oddział Poznań.
Widok na octownię i skrzyżowanie w 2020 r., fot. M. Gołembka
MG: Jakie było zainteresowanie konkursem, ile wpłynęło ofert na realizację zadania?
KS: Zainteresowanie konkursem było bardzo duże; wpłynęły aż 202 wnioski, ostatecznie do konkursu zakwalifikowano o 10 mniej. W przewidzianym terminie wpłynęło 79 prac konkursowych i one były przedmiotem obrad sądu konkursowego. Publiczne ogłoszenie wyników oraz otwarcie wystawy prac nastąpiło 10 marca 2023 r.
MG: Jak wyglądały obrady sądu konkursowego i kto brał w nim udział?
KS: Prace sądu odbywały się w dniach 2 i 3 marca od godzin przedpołudniowych do późna wieczór w siedzibie ratusza, gdzie rozmieszczono wszystkie prace.
Obrady były tajne, a prace zabezpieczone podwójnym szyfrowaniem – członkowie sądu nie znali autorów projektów.
Ich tożsamość ujawniono dopiero podczas publicznego odczytania werdyktu. Sąd analizował plansze pod kątem zgodności z programem funkcjonalno-użytkowym, miejskim planem zagospodarowania przestrzennego oraz z uwagi na walory estetyczne. Istotnym czynnikiem była zgodność z okoliczną zabudową oraz szacunek dla historycznego budynku dawnej octowni.
Ostatecznie – jednogłośnie – wybrana została zwycięska praca.
W skład sądu konkursowego weszli:
– przewodniczący Sądu: arch. Kazimierz Łatak – Sędzia SARP Oddział Kraków, Małopolska Okręgowa Izba Architektów RP,
– sędzia referat: arch. Jarosław Wroński – Sędzia SARP Oddział Poznań, Wielkopolska Okręgowa Izba Architektów RP.
Członkowie:
– dr Kamila Szymańska – Dyrektor Muzeum Okręgowego w Lesznie,
– Ewa Panowicz – Radna Sejmiku Województwa Wielkopolskiego – nie brała udziału w pracach sądu konkursowego na tym etapie; w jej miejsce weszła Zofia Kowalczys – zastępca dyrektora Muzeum Okręgowego w Lesznie,
– Włodzimierz Mazurkiewicz – Dyrektor Departamentu Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego,
– Janusz Nowak – Główny Specjalista w Biurze Inwestycji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego,
– arch. Bartosz Adamczak – Architekt Miejski, Naczelnik Wydziału Architektury, Planowania Przestrzennego i Budownictwa Urzędu Miasta Leszna; Wielkopolska Okręgowa Izba Architektów RP,
– Maciej Urban – Miejski Konserwator Zabytków w Lesznie,
– arch. Konrad Grabowiecki – Sędzia SARP Oddział Warszawski, Mazowiecka Okręgowa Izba Architektów RP,
– arch. Piotr Grabowski – Sędzia SARP Oddział Poznań, Wielkopolska Okręgowa Izba Architektów RP.
MG: Wybrano koncepcję, jakie dalsze kroki?
Rozstrzygnięcie konkursu, fot. Tomasz Sikorski
KS: Opracowanie właściwego projektu architektoniczno-budowlanego i uzyskanie wszelkich wymaganych pozwoleń przez zwycięski zespół architektów. Następnym krokiem będzie postępowanie przetargowe, a kolejnym rozpoczęcie robót budowlanych.
MG: Sytuacja lokalowa nie wpływa jednak na działalność muzeum?
KS: Muzeum mimo niewielkiej przestrzeni wystawienniczej nie ogranicza swej działalności, dostosowujemy się do okoliczności i szukamy alternatywnych rozwiązań. Chętnie udostępniamy zbiory innym muzeom (w ostatnich latach prezentowane były m.in. w galerii na Hradczanach w Pradze, Muzeum Narodowym w Poznaniu, Muzeum Narodowym w Warszawie, Muzeum Literatury w Warszawie, Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie, Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy), poszerzamy działalność edukacyjną, naukową i wydawniczą.
Uczestniczymy czynnie w konferencjach naukowych, opracowujemy zbiory i publikujemy je w formie katalogów.
Szczególnego znaczenia nabiera praca Działu Edukacji i Marketingu – poprzez nawiązaną współpracę z licznymi instytucjami ogólnopolskimi i lokalnymi, także zrzeszającymi osoby z niepełnosprawnościami, docieramy do coraz szerszych grup odbiorców.
Prezentacja książki, fot. M. Gołembka
MG: Pojawiają się także nowe wydawnictwa. Ostatnie z nich, które ukazało się pod patronatem m.in. UMWW, to „Jan Amos Komeński w pigułce. Mała encyklopedia czeskiego geniusza stuleci”. Publikacja ma dwie autorki. Jak wyglądała współpraca (która już chyba trwa od lat)? Czy występowały spory? A jeśli tak, to o co? Czy była fenomenalna zgodność?
KS: Encyklopedia jest wynikiem wieloletniej współpracy pomiędzy leszczyńskim muzeum a Narodowym Pedagogicznym Muzeum i Biblioteką J.A. Komeńskiego w Pradze. Zaowocowała ona wystawami w Lesznie (prace Miroslava Huptycha) i Pradze, polską edycją, udziałem w międzynarodowej konferencji i publikowaniem w czeskich periodykach komeniologicznych.
Prezentacja książki, fot. M. Gołembka
„Jan Amos Komeński w pigułce” to polska wersja czeskiej edycji autorstwa dr Markéty Pánkovej – dyrektor praskiego muzeum. Polska wersja została poszerzona o dodatkowe fragmenty dotyczące Polski; posiada też zasadniczo inną część ilustracyjną, do której użyto zbiorów Muzeum Okręgowego w Lesznie i innych polskich instytucji.
Na etapie redagowania i wydawania książki nawiązano współpracę z Akademią Nauk Stosowanych w Lesznie, dzięki której encyklopedia zyskała ostateczny kształt. Dzięki życzliwości rektora dr. Janusza Poły w prace włączyli się dr Michał Janeczek i Alina Mielcarek z Wydawnictwa Uczelnianego.
Nie występowały spory – wszelkie wątpliwości rozstrzygano w dyskusji. Strona czeska nie recenzowała uzupełnień do pierwotnej wersji książki.
Spotkanie promujące książkę
Wręczenie medalu, fot. M. Gołembka
Promocja książki odbyła się we wtorek 26 kwietnia. Gospodarzem spotkania była dr Kamila Szymańska współautorka publikacji. W wydarzeniu uczestniczyli także: dr Markéta Pánková, dyrektor Narodowego Pedagogicznego Muzeum i Biblioteki im. Jana Amosa Komeńskiego w Pradze, tłumaczka wydania polskiego Elżbieta Baron oraz dr Janusz Poła, rektor Akademii Nauk Stosowanych im. Jana Amosa Komeńskiego w Lesznie (uczelnia jest współwydawcą książki). Całość zakończyła się sympatycznym akcentem.
W uznaniu zasług dla rozwoju komeniologii oraz popularyzację w Polsce dzieł Komeńskiego uhonorowano medalem profesora Heliodora Muszyńskiego.
Medal z rąk Markety Pankovej w imieniu profesora odebrał dr Janusz Poła.
Ankieta i Noc Muzeów
W związku z planowanym nowym obiektem i wychodząc naprzeciw oczekiwań zwiedzających, muzeum udostępniło ankietę, którą można wypełnić. Śledząc wyniki ankiety, da się zauważyć, że dużą popularnością cieszą się tematy stwarzające możliwość do spotkania z nie tak dawnym Lesznem.
Nasza publika jest zainteresowana okresem PRL, ale także wszelkimi fotografiami i pocztówkami ukazującymi ich miasto.
Jest w tym nutka nostalgii. Z kolei w pytaniach otwartych widać chęć publiczności do wdrożenia w nowym muzeum multimediów – mówi Jakub Piwoński, specjalista ds. promocji i organizacji imprez z Działu Edukacji i Marketingu.
Zapytano o tegoroczną Noc Muzeów, którą zaplanowano na 13 maja, odpowiedział, że będzie skupiona wokół postaci Włodzimierza Tetmajera, ale także Jana Jonstona.
– Kilka atrakcji będzie związanych z tymi nazwiskami. Zależy nam na dodaniu klimatu kultury ludowej z obrazów Tetmajera, z racji naszego włączenia się w obchody nadanego przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej Roku Tetmajera, które specjalnie na to wydarzenie zostaną zaprezentowane. Będzie także seans filmu dokumentalnego po zmroku i zwiedzanie pracowni konserwacji. Ze stałych punktów programu odbędzie się nocne zwiedzanie lapidarium przy kościele św. Krzyża w Lesznie oraz oprowadzanie po stałej wystawie, tym razem z udziałem pani dyrektor Kamili Szymańskiej.
Apel
W związku z planowaną wystawą w dawnej octowni Muzeum poszukuje obiektów związanych z rodziną Góreckich i dawną octownią.
Można kontaktować się z Działem Zbiorów – Pracownią Historyczną pod numerem 655296143 (wew. 25), e-mail artur.michalak@muzeum.leszno.pl lub pod adresem ul. Gabriela Narutowicza 31, 64-100 Leszno (dawna synagoga).
