wideo: Rafał Cielek
Opublikowano:
21 października 2025
Patrząc na globus, wzrok skupiamy na dwóch osiach: tej prawdziwej, jaką jest równik i tej wyobrażonej – obręczy obejmującej globus, odwzorowującej nachylenie osi Ziemi względem ekliptyki.
Również patrząc na mapę świata Merkatora, nie mamy szansy dostrzec ani pojąć skali obszarów „na czubku Świata”, ani ich złożonej tożsamości.
Gregor Sailer podjął się wizualnej narracji o nowych, geopolitycznie i gospodarczo motywowanych transformacjach obszaru Arktyki w dyskusji o politycznym i ekonomicznym zawłaszczeniu Północy.
Centralnym punktem narracji jest biel – nieprzenikniona, bezkresna, skostniała przez siarczysty mróz przestrzeń Cicha, choć coraz głośniejsza, walka o zasoby i zasięg wpływu poszczególnych państw.
Jego fotografie to pozornie czysty w swej formie dokument miejsc, w których surowa natura spotyka się z rysem zmian, obrazowanych przez wyłaniające się z arktycznej bieli stacje radarowe, porty, ośrodki badawcze czy bazy wojskowe. Chłodne, zdystansowane i bez emocji jedynie przez moment obrazy, pokazują Arktykę jako scenę globalnego spektaklu władzy – rywalizacji o surowce, szlaki transportowe i dominację.
Nawet w pozornie czystych i surowych kadrach Sailer uwidacznia ślady ingerencji człowieka, a fotografia staje się dla niego narzędziem demaskacji. Arktyka nie jawi się nam już dłużej jako „bezkresna biała przestrzeń” o nieco romantycznym kontekście absolutnej pustki, lecz staje się archiwum ingerencji politycznych, kolekcją technologicznych nowinek i ekonomicznych planów kolonizacji.
Patrząc na jego fotografie kusi nas, by ciążący nad tymi obrazami kontekst odrzucić. Niewiele twórczych realizacji pozwala nam na tak subtelne poznanie motywów napisania przez cywilizację kolejnego rozdziału tej niejednoznacznej opowieści pod tytułem „imperializm”.
GREGOR SAILER
The Polar Silk Road observation of the hidden
Galeria Centrala
4.10 – 30.11.2025
kuratorka wystawy:
Anka Gregorczyk
tekst: materiały organizatora
