Wielkopolska Press Photo 2021
Opublikowano:
5 stycznia 2022
Od:
Do:
Początek:
Koniec:
Do 16 stycznia oglądać można wystawę pokonkursową Wielkopolska Press Photo 2021. Proces wyboru najlepszych reporterskich zdjęć z Wielkopolski oraz fotografie nagrodzone w poszczególnych kategoriach komentuje jury: Karolina Jonderko, Mateusz Kiszka i Michał Sita.
Karolina Jonderko, przewodnicząca jury: Z wielką niecierpliwością i entuzjazmem czekałam na obrady jury Wielkopolska Press Photo. W roku 2021 miałam przyjemność po raz pierwszy wziąć w nich udział. Jak dla każdego fotografa, tak i dla mnie była to doskonała okazja, aby się przekonać, co przykuwa uwagę moich kolegów i koleżanek z Wielkopolski. Byłam niezwykle ciekawa, na czym polega oryginalność ich perspektywy.
Nie zaskoczyła mnie mnogość zdjęć z wydarzeń o ogólnopolskim charakterze, takich jak pandemia czy strajki kobiet.
Spodziewałam się ich licznej reprezentacji, jednak ujęła mnie wyraźna obecność odmiennej optyki: ze strony mieszkańców małych miast lub chociażby – całkowicie pomijanej w głównym nurcie – mniejszości romskiej.
Wielkopolska Press Photo 2021, fot. Tobiasz Jankowiak
Szalenie interesujące było też dla mnie odkrycie wydarzeń, o których istnieniu nie miałam dotychczas pojęcia: takich jak wypuszczanie chomika europejskiego na wolność, traktoriada czy nocne zloty samochodowe.
To było dla mnie bardzo odświeżające uczucie – przeżywałam emocje bohaterów tych zdjęć, jakbym była z nimi na miejscu. I to właśnie najbardziej cenię w konkursach fotograficznych: możność znalezienia się tam, gdzie nigdy samemu by się nie dotarło. A także: możliwość odkrycia na nowo pierwotnej mocy fotografii.
Najlepsze zdjęcia prasowe z Wielkopolski
Michał Sita: Mniejsza liczba przyznanych w tym roku nagród wynikała z decyzji, jaką podjęliśmy w czasie obrad jury: postanowiliśmy wyróżnić tylko te materiały, które nie wzbudzały żadnych wątpliwości. Z takim założeniem sam proces selekcji okazał się już zaskakująco zgodny. Zadanie, jakie przed nami stało, polegało na tym, by spróbować dostrzec najbardziej przekonujące, poruszające i odkrywcze zdjęcia dokumentalne minionego roku; docenić fotografie, które nie tylko relacjonują zdarzenia, ale i komentują istotne społeczne kwestie.
Wielkopolska Press Photo 2021, fot. Tobiasz Jankowiak
Takie obrazy znalazły się na pokonkursowej wystawie.
I chociaż nie wypełniliśmy wszystkich wolnych miejsc na podium konkursu, a kategorie „Życie codzienne” czy „Wydarzenia” pozostały bez swoich zwycięzców – dzięki takiej decyzji w przeglądzie prasowych materiałów z Wielkopolski znalazły się przemyślane, wyważone i rzetelnie ugruntowane opowieści. Są empatyczne i szczere. Odzwierciedlają współczesność Wielkopolski, jaką udało się zarejestrować na fotografiach.
Z tego samego założenia wynika też druga zmiana, dotycząca aranżacji wystawy pokonkursowej. Za decyzjami edycyjnymi, które powierzyli mi organizatorzy, stała próba potraktowania ekspozycji nagrodzonych zdjęć jako samodzielnej, wizualnej opowieści o spojrzeniu na Wielkopolskę poprzez fotografie prasowe.
Wystawa zestawia ze sobą prace kilkudziesięciu autorek i autorów, adaptując zestawy zdjęć i pojedyncze fotografie do jednolitej, przestrzennej kompozycji, którą można czytać jako spójną całość.
Poniżej przedstawiamy krótkie komentarze do zdjęć nagrodzonych w poszczególnych kategoriach. Pozostałe fotografie, wyróżnione i te włączone do wystawy, obejrzeć można na stronie internetowej konkursu.
Nagroda w kategorii „Wydarzenia”, zdjęcie pojedyncze
Nagroda w kategorii Wydarzenia, zdjęcie pojedyncze, Michał Adamski
Michał Adamski „Strajk kobiet”. Podpis prasowy: 22 października Trybunał Konstytucyjny wydał orzeczenie o niezgodności z Konstytucją zabiegu usunięcia ciąży w przypadku ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu. Pomimo trwającej pandemii koronawirusa i związanych z tym obostrzeń, w proteście przeciwko orzeczeniu na ulice wielu miast i miasteczek wyszło tysiące Polek i Polaków. Protesty odbyły się w około 500 miejscowościach w kraju i za granicą. Protestujący wyszli na ulice nawet w miejscowościach liczących kilka tysięcy mieszkańców.
Był to największy zryw obywatelski od upadku komunizmu. Z różnym natężeniem protesty trwały aż do marca 2021 r. Rokietnica, 06.01.2021.
Komentarz jury – Michał Sita: Protest jest trudniejszy w niewielkiej miejscowości. Nie ma tu szans na ukrycie się pośród anonimowego tłumu. Manifestacja, niosąca ze sobą uniwersalne postulaty, jednocześnie poddaje próbie bardzo konkretne, międzyludzkie relacje, na których opiera się lokalny porządek. Jak na protest zareagują mieszkańcy Rokietnicy, którzy pozostali w domach? Jak ocenią protestujących? Czy zachowają swoje neutralne pozycje? Może wesprą słowem, a może przy okazji banalnych, codziennych spraw, dadzą wyraz swojej dezaprobacie? Jakie będą komentarze szeptane za plecami? Jakie osobiste konsekwencje pociągnie za sobą akt niezgody? To obserwatorzy manifestacji stają się głównymi bohaterami zdjęcia Michała Adamskiego, to ich twarze widzimy na zdjęciu. Publiczność zajmująca miejsca na parapetach, występująca tu w roli sędziów, buduje napięcie świetnej, niemal teatralnej fotografii.
Nagroda w kategorii „Życie codzienne” – zdjęcie pojedyncze
Nagroda w kategorii Życie codzienne, zdjęcie pojedyncze, Przemek Błaszkiewicz
Przemek Błaszkiewicz „Zabijając czas”. Podpis prasowy: We wrześniu poznański hotel „Ikar” został przekształcony w miejsce pobytu dla uchodźców z Afganistanu. Z powodu przepisów epidemicznych pierwsze dwa tygodnie nowi lokatorzy byli pozbawieni możliwości opuszczenia budynku.
Komentarz – Michał Sita: To jedna ze szczególnych fotografii, jakie trafiły na konkurs. Wydarzenia kształtujące szersze społeczno-polityczne realia znajdują tu swoje bezpośrednie odbicie w lokalnej rzeczywistości.
Zdjęcie Przemka Błaszkiewicza dokumentuje z pozoru pozbawiony zdarzeń moment – kwarantannę w hotelu „Ikar”, jakiej poddani byli afgańscy uchodźcy. Ten obraz zadaje więcej pytań, niż udziela odpowiedzi.
Za senną atmosferą wrześniowego popołudnia ukryte są dramatyczne wątpliwości. Czy uciekinierzy przed reżimem talibów znaleźli się w bezpiecznym miejscu? Jaka przyszłość ich czeka? Kogo pozostawili za sobą? Czy zmilitaryzowany hotel „Ikar” jest dla nich azylem, czy staje się więzieniem? Czy znajdą wsparcie i pomoc wśród ludzi, obok których przyjdzie im teraz mieszkać? Czy to zdjęcie skłania do refleksji na temat naszej odpowiedzialności za porażkę wojny w Afganistanie i za jego mieszkańców? A może portretuje ludzi, których tak bardzo mamy się obawiać? Spokój kontrastujący z treścią podpisu prasowego stanowi o sile i otwartości tego obrazu na odbiorcę.
Nagroda w kategorii „Człowiek i jego pasje” – zestaw
Nagroda w kategorii Człowiek i jego pasje, zestaw, Jarosław Hemmerling
Jarosław Hemmerling „Nocne loty”. Podpis prasowy: Nocne loty to nazwa poznańskiej grupy samochodowych fanów, która organizuje spontaniczne zloty i pokazy swoich pojazdów. Spotkania odbywają się najczęściej w nocy, na dużych parkingach przy centrach handlowych i gromadzą setki ludzi.
Zazwyczaj godzinę przed zlotem pojawia się na stronie www komunikat, gdzie należy się udać, aby zdobyć specjalny kod QR wskazujący miejsce spotkania. Zloty nie są w pełni legalne.
Niektóre samochody mają tak wiele przeróbek, że policyjna kontrola może pozbawić je przeglądu technicznego, dlatego organizatorzy jak najdłużej ukrywają to miejsce w tajemnicy. Największy zlot, w jakim uczestniczyłem, odbył się 1 maja tego roku z okazji urodzin grupy, na wielkim parkingu pod supermarketem Auchan w Swadzimiu. Wszystkie wyjazdy zostały wtedy zastawione przez policję oraz żandarmerię wojskową, a w akcji brał udział policyjny śmigłowiec. Zdjęcia zostały wykonane w Poznaniu, Olsztynie i Ostródzie.
Komentarz – Michał Sita: Szeroki społeczny kontekst przygotowań, sceny zauważone i sfotografowane dzięki długotrwałej i cierpliwej obserwacji, składają się na opowieść o samochodowych fascynatach.
Ludzie palący gumę na marketowych parkingach zyskują trzeci wymiar, przestają być anonimowi.
To właśnie oni, a nie spektakularność nocnych zlotów, stają się tematem reportażu. Wbrew pozorom nie chodzi tu o sekwencję zdarzeń – od prac warsztatowych po spychanie z drogi popsutego po wyścigu BMW. Zdjęć, jakie wykonał Jarosław Hemmerling, wymagających zaufania i wzajemnej akceptacji, pozbawionych ocen i uczciwych wobec bohaterów reportażu, nie dałoby się zrealizować, gdyby prosta rejestracja wydarzenia była celem fotografa.
Nagroda w kategorii „Przyroda i ekologia” – zestaw
Nagroda w kategorii Przyroda i ekologia, zestaw, Łukasz Cynalewski
Łukasz Cynalewski „Powrót chomika”. Podpis prasowy: 13.06.2021, Jaworzno. Chomik europejski – Program Ochrony. Wypuszczanie na wolność (suplementacja) chomików, które przyjechały z poznańskiego zoo. Dr Andrzej Kepel z „Salamandry” i prof. Joanna Ziomek z UAM.
Komentarz – Michał Sita: Rzetelna, pełna treści opowieść o wydarzeniu, które mogłoby pozostać istotne tylko dla wąskiego grona specjalistów.
Dzięki pracy Łukasza Cynalewskiego zyskujemy wgląd w fascynującą pracę biologów ingerujących w lokalny ekosystem.
Wypuszczenie na wolność chomików mogłoby się wydawać drobną sprawą, jednak dzięki reporterskiej relacji ten gest nabiera symbolicznego znaczenia. Prosta relacja staje się komentarzem dotyczącym odpowiedzialności za świat przyrody, w jakim funkcjonujemy na co dzień.
Nagroda w kategorii „Przyroda i ekologia” – zdjęcie pojedyncze
Nagroda w kategorii Przyroda i ekologia, zdjęcie pojedyncze, Łukasz Cynalewski
Łukasz Cynalewski „Na wilka obława”. Podpis prasowy: 08.03.2021, Komorniki, węzeł na autostradzie A2 na wysokości ulicy Fabianowskiej. Trwa nieudolna obława na wilka, który od kilku dni był widziany w Poznaniu. Dziki wilk przerażony wbiega na autostradę A2 prosto pod nadjeżdżające samochody. Na szczęście nikomu nic się nie stało, a wilk znalazł schronienie w zoo.
Komentarz – Mateusz Kiszka: Fotografia Łukasza Cynalewskiego „Na wilka obława” jest rasowym fotoreporterskim ujęciem wycinka naszej rzeczywistości.
O obławie na dzikiego wilka było głośno w lokalnych mediach, sam śledziłem tę historię z duszą na ramieniu, by ani wilkowi, ani żadnej osobie nic się nie stało.
Nagrodzone zdjęcie, uchwycone w decydującym momencie, wydaje się zrobione tuż przed katastrofą. Wilk przebiega przez autostradę A2 tuż pod kołami tira. Uświadamia ono, jak bardzo ludzkość zawłaszczyła dla siebie przestrzeń, jak wywłaszczamy dzikie zwierzęta z ich naturalnego środowiska, jak bardzo tę ich przestrzeń sukcesywnie ograniczamy. W tym przypadku wszystko się dobrze skończyło: wilk przeżył, został złapany i umieszczony w zoo, choć powinien znaleźć bezpiecznie schronienie w swoim środowisku naturalnym. Po całym tym zdarzeniu zostaje zdjęcie-symbol, które powinno być ostrzeżeniem dla nas wszystkich, iż jeśli nadal będziemy poszerzać naszą przestrzeń życiową, to takie sytuacje będą się coraz częściej powtarzać.
Nagroda w kategorii „Człowiek i jego pasje” – zdjęcie pojedyncze
Nagroda w kategorii Człowiek i jego pasje, zdjęcie pojedyncze, Paweł Szott
Paweł Szott „Traktoriada”. Podpis prasowy: Czechy, 19.06.2021, 5. Chynovska Traktoriada – starsi miłośnicy traktorów własnej konstrukcji.
Komentarz – Michał Sita: Zdjęcie lewitującego traktora i śmiertelnie poważnych uczestników tego zdarzenia. Taśma bezpieczeństwa wyznacza scenę sytuacji, której sens naprawdę niełatwo rozpoznać. I chociaż ostatecznie znajdujemy naukowe wyjaśnienie, to lekki, pełen humoru komentarz fotografa, opowiadającego o pasji amatorskich konstruktorów traktorów, jest tak urzekający.
Nagroda w kategorii „Sport” – zdjęcie pojedyncze
Nagroda w kategorii Sport, zdjęcie pojedyncze Dariusz Madziński
Dariusz Madziński „Pokonać samego siebie”. Podpis prasowy: Coraz więcej osób próbuje metody Holendra Wima Hofa i prawie nago wychodzi na kilkugodzinną, zimową wędrówkę. Postać na zdjęciu zdobyła Śnieżkę w dwudziestokilkustopniowym mrozie. Jak się okazuje, nie zawsze takie wyprawy kończą się dobrze, czego dowodzą akcje ratunkowe GOPR.
Komentarz – Michał Sita: Heroiczny wysiłek zdobycia Śnieżki zimą, w samych slipkach, sam w sobie jest faktem godnym odnotowania przez reportera. Fotografię Dariusza Madzińskiego budują symbole: architektoniczna ikona obserwatorium meteorologicznego, krzyż na piersiach bohatera, jego triumfalny gest zwycięstwa nad górą i sobą samym, śnieg sprawiający, że całe zdarzenie zdaje się zawieszone w powietrzu, wycięte z normalnego świata.
Symbole składają się w obraz-trofeum świadczący o wielkości ducha i niezłomności ciała.
I właśnie to delikatne przerysowanie patetycznych drobiazgów wprowadza ironiczny rys, który wszystko zmienia. Pozwala spojrzeć na tę sytuację z charakterystycznego dystansu.
Nagroda w kategorii „Czas pandemii” – zestaw
Nagroda w kategorii Czas pandemii, zestaw., Jakub Rybicki
Jakub Rybicki „Pandemia śmieci”. Podpis prasowy: Zdjęcia powstały w terminie styczeń – kwiecień 2021 i przedstawiają nowy problem, z którym musimy się zmagać w czasie pandemii. To pandemiczne śmieci – przede wszystkim maseczki, ale również inne jednorazowe środki ochrony osobistej. Na zlecenie magazynu „National Geographic” dokumentowałem „cykl życia” maseczki jako symbolu pandemii covid-19. Zacząłem od fabryk, gdzie powstają maseczki, przez szpitale, gdzie są używane, po zakłady sortowania odpadów i spalarnie, gdzie kończą swój żywot jako odpady nienadające się do recyklingu. Maseczki opanowały również ulice polskich miast, plaże nad Bałtykiem i góry – dokumentacja ich występowania jako śmieci była drugim elementem projektu.
Komentarz jury – Mateusz Kiszka: Nieczęsto zdarza się oglądać tak pogłębiony materiał fotograficzny, zrealizowany na zlecenie magazynu. „Pandemia śmieci” Jakuba Rybickiego powstała na zamówienie „National Geographic”.
Autor miał swobodę i czas na zrealizowanie materiału – dwie właściwości pracy fotoreportera, których tak bardzo brakuje w dzisiejszej prasie.
W „Pandemii śmieci” przyglądamy się cyklowi życia maseczki, począwszy od fabryki, przez szpitale, sortownie odpadów, po spalarnię. Jakub Rybicki ujawnia coś, co najbardziej lubię w dokumencie fotograficznym, mianowicie wewnętrzną dynamikę jakiegoś zjawiska. Maseczki bez wątpienia stały się symbolem obecnych czasów. Podążanie za nimi, ukazanie miejsc, do których zwykły człowiek nie ma dostępu, buduje spójną, wciągającą narrację o pozornie błahym przedmiocie.
Nagroda w kategorii „Czas pandemii” – zdjęcie pojedyncze
Nagroda w kategorii Czas pandemii, zdjęcie pojedyncze Dawid Stube
Dawid Stube „Covid-19”. Podpis prasowy: Pogrzeb Romski. Kareta przewozi trumnę na cmentarz. Gniezno. Pan Daniel – jeden z ważniejszych członków społeczności – zmarł na covid-19 w styczniu 2021. Podczas pogrzebu rodzina nie mogła pożegnać się ze zmarłym w tradycyjny dla Romów sposób, ponieważ trumna musiała być zaplombowana.
Komentarz – Mateusz Kiszka: Wyobraźmy sobie, że patrzymy na zdjęcie Dawida Stube bez żadnego kontekstu – tytułu i opisu. Mamy tu karocę, którą ciągną dwa konie, jest też woźnica z batem oraz złota trumna w środku.
Bajkowa scena rozgrywa się pośrodku niczego, ot jakaś powiatowa droga z dziurami i pole przykryte śniegiem.
Wszystko jednak zaczyna nabierać całkowicie innego sensu, gdy wczytamy się w opis. To pogrzeb jednego z ważniejszych członków społeczności romskiej, zmarłego na covid-19, w którym ze względu na obostrzenia pandemiczne rodzina nie mogła uczestniczyć w tradycyjny sposób. Nie było szans na biesiadne pożegnanie z piciem alkoholu, śpiewami i tańcami przy otwartej trumnie zmarłego. Ta fotografia niesie w sobie ciężar dwóch tragedii: śmierci oraz niemożności pożegnania członka społeczności zgodnie z tradycją.
Pełna lista laureatów
W kategorii „Człowiek i jego pasje” – zestawy – nagroda: Jarosław Hemmerling ,,Nocne loty”, akceptacja: Michał Adamski ,,Kobiety strajku”; zdjęcia pojedyncze – nagroda: Paweł Szott ,,Traktoriada”, wyróżnienia: Justyna Olszewska ,,Astrofotograf, kaldera Las Canadas, Teneryfa”, akceptacja: Łukasz Cynalewski ,,Białko przyszłości”, Marek Lapis ,,Drag up your PRIDE”, Dawid Stube ,,SIKSA”.
W kategorii „Życie codzienne” – zdjęcia pojedyncze – nagroda: Przemek Błaszkiewicz ,,Zabijając czas”, wyróżnienia: Michał Adamski ,,Powidok”, akceptacja: Jarosław Hemmerling ,,Jacek”, Dariusz Madziński ,,Odwiedziny”.
W kategorii „Wydarzenia” – zestawy – akceptacja: Marek Lapis ,,Uroczyste otwarcie Skweru Marii i Lecha Kaczyńskich w Poznaniu”, Jakub Rybicki ,,Protest kobiet”, Norbert Rzepka ,,Boże Ciało w Poznaniu”; zdjęcia pojedyncze – nagroda: Michał Adamski ,,Strajk kobiet”, wyróżnienia: Michał Adamski ,,Obrona pomnika”, akceptacja: Łukasz Cynalewski ,,Zatrzymanie lidera”, Vladyslav Gardash ,,Stop to Abortion”, Tomasz Kłuczyński ,,Bezpieczna granica”, Norbert Rzepka ,,Marsze antycovidowe w Poznaniu”, Paweł Śpiewak ,,Rycerz Chrystusa”, Michael Toporowski ,,Protest z okna”.
W kategorii „Sport” – zdjęcia pojedyncze – nagroda: Dariusz Madziński ,,Pokonać samego siebie”, wyróżnienie: Weronika Krawczuk ,,Waves lover”, akceptacja: Magdalena Sobczak ,,Byle do brzegu”, Mateusz Sobierajski ,,Tall Bikes”.
W kategorii „Przyroda i ekologia” – zestawy – nagroda: Łukasz Cynalewski ,,Powrót chomika”, akceptacja: Artur Kucharczak ,,Nocne zjawy Żurawińca”; zdjęcia pojedyncze – nagroda: Łukasz Cynalewski ,,Na wilka obława”, wyróżnienia: Justyna Olszewska ,,Erupcja Cumbre Vieja”, akceptacja: Janusz Jurek ,,Wypoczynek”, Mikołaj Konkiewicz ,,Obcy”.
W kategorii „Czas pandemii” – zestawy – nagroda: Jakub Rybicki ,,Pandemia śmieci”, akceptacja: Przemek Błaszkiewicz ,,Covid story”; zdjęcia pojedyncze – nagroda: Dawid Stube ,,Covid-19”, wyróżnienia: Przemek Błaszkiewicz ,,Szpital MTP”, Łukasz Cynalewski ,,Zerwany lockdown”, akceptacja: Adam Jastrzębowski ,,Do baru!”, Dawid Stube ,,Domowa kwarantanna”, Michael Toporowski ,,Performance”, Robert Woźniak ,,Boże Ciało”, Marek Zakrzewski ,,Amen”.
Wielkopolska Press Photo 2021
Jury: Karolina Jonderko, Michał Sita, Mateusz Kiszka, Tobiasz Jankowiak, Aleksandra Polerowicz
wystawa pokonkursowa:
galeria WBPiCAK w Poznaniu, ul. Prusa 3
wystawa otwarta w dniach: 15.12.2021 – 16.01.2022
wstęp wolny
Galeria zwycięzców konkursu, prac wyróżnionych i tych, które zakwalifikowały się do wystawy pokonkursowej, opublikowana jest na stronie internetowej Wielkopolskiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury
Rejestracja dyskusji z udziałem jury i publiczności, która miała miejsce po wernisażu wystawy, dostępna jest na facebookowym profilu działu fotografii WBPiCAK.
