25 lat działań na rzecz młodzieży
Opublikowano:
17 maja 2022
Od:
Do:
Początek:
Koniec:
„Wydobywać z mas ludu zdatną młodzież, a wykrywszy jej talenta, obrócić ją na pożytek kraju, dając pomoc i stosowny kierunek jej wykształceniu, jest celem zawiązującego się Towarzystwa" – zapisano w statucie Towarzystwa Pomocy Naukowej dla Młodzieży Wielkiego Księstwa Poznańskiego ogłoszonym w 1841 roku.
Słowa te stały się myślą przyświecającą grupie osób, która 25 lat temu w Kościanie powołała do życia Stowarzyszenie Oświatowe im. Dezyderego Chłapowskiego dedykowane uzdolnionej młodzieży pochodzącej z nie najzamożniejszych rodzin.
„Obowiązkiem każdego nowoczesnego społeczeństwa jest wypracowanie mechanizmów rejestrowania, wspierania i promowania jednostek wybitnych” – zapisano w deklaracji programowej Stowarzyszenia.
Głównym celem i obszarem działalności Stowarzyszenia stało się pozyskiwanie środków finansowych, z których fundowane były i są stypendia. Na przestrzeni ostatniego ćwierćwiecza zaszło wiele zmian społecznych, które objęły również samą, wspomnianą organizację.
25 lat działalności organizacji lokalnej, silnie zakorzenionej w miejscowej społeczności, to wielkie osiągnięcie świadczące nie tylko o determinacji osób w niej działających, ale przede wszystkim – społecznym zapotrzebowaniu na nią i aktualności przyjętego profilu działalności. Stowarzyszenie Oświatowe jest doskonałym przykładem współczesnego wymiaru pracy organicznej, której zróżnicowane aspekty chciałbym przedstawić.
Wsparcie finansowe
Przed ćwierćwieczem Stowarzyszenie zwróciło uwagę na problem finansowy, który wielu osobom z terenu Powiatu Kościańskiego utrudniał wykorzystanie ich potencjału. Pojawił się wówczas pomysł wsparcia finansowego uzdolnionych mieszkańców regionu, na różnych etapach kształcenia się. Zauważono wówczas:
„Stypendium przeznaczone jest dla młodzieży wybitnie uzdolnionej, która z uwagi na trudną sytuację materialną swoich rodziców i opiekunów zmuszona jest do przerwania swojej edukacji poniżej swoich uzdolnień, gdyż nikt nie jest w stanie ponieść kosztów tej edukacji. Mamy świadomość, że również w naszym mieście jest wiele rodzin, które nie są w stanie pokryć swoim dzieciom kosztów edukacji. Rodzicom tej młodzieży zamierzamy pomóc tworząc Stowarzyszenie”.
Na pulę stypendialną składają się składki finansowe uiszczane przez samorządy Ziemi Kościańskiej (Powiat Kościański, Gminę Kościan, Miasto Kościan, Gminę Czempiń, Gminę Krzywiń i Gminę Śmigiel), potomków rodziny Chłapowskich, Nadleśnictwo Kościan, Klub Rotary Kościan, DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o., członków Stowarzyszenia i z 1% (w latach 2004–2018 udało się dzięki odliczeniu od podatku zebrać kwotę 100.889,43 zł).
Z wizytą w pałacu Chłapowskich, fot. SO im. D. Chłapowskiego
Obecnie Stowarzyszenie przyznaje trzy rodzaje stypendiów – stałe (wypłacane do ukończenia I roku studiów), roczne (przyznawane na okres roku szkolnego/akademickiego) i pomostowe (wypłacane studentom I roku, współfinansowane przez Fundację Edukacyjną Przedsiębiorczości).
Od paru lat proces przyznawania stypendiów się zmienił. Zrezygnowano bowiem z początkowo najważniejszego, kryterium zamożności. Jest to odzwierciedlenie zmian na korzyść, jakie zaszły w ostatnich latach. W minionym roku szkolnym/akademickim Stowarzyszenie wypłaciło 13 stypendiów – 11 rocznych (dwa dla uczniów szkół ponadpodstawowych, dziewięć dla podstawowych), dwa pomostowe i sześć nagród w wysokości 400 złotych.
Nad przyznawaniem stypendiów czuwa Komisja Oświatowa, która poza kwestiami związanymi ze stroną proceduralną (i finansową) zwraca uwagę w rozmowach kwalifikacyjnych, na motywację potencjalnych stypendystów w staraniach o nie, zwłaszcza zaś na chęć aktywnego włączenia się w działalność organizacji.
W tym obszarze pojawia się duży problem. Inicjatorzy stworzenia stowarzyszenia zakładali, że jego absolwenci będą w przyszłości aktywnie wspierać organizację, która przyczyniła się do ich – zakładanego – sukcesu i w ten sposób powstanie model długofalowego wzajemnego wspierania, opartego na idei zbliżonej do więzów rodzinnych. Na chwilę obecną nie udało się tego zamiaru zrealizować.
Wielkopolski etos pracy
Od lat Stowarzyszenie organizuje konkurs pt. „Dezydery Chłapowski życie i dzieło”. W roku 2022 będzie to już 23 jego edycja. Promuje on nie tylko życie i spuściznę prekursora pracy organicznej, ale w szerszym kontekście wskazuje na elementy związane z wielkopolskim etosem pracy i typowymi dla niego przejawami. Biorą w nim udział uczniowie szkół podstawowych noszących imię Generała, ale nie tylko. Rokrocznie to kilkunastu uczestników.
Rajd rowerowy Stowarzyszenia, fot. SO im. D. Chłapowskiego
Przypominanie dokonań Generała pojawia się również w ramach rokrocznych rajdów rowerowych śladem rodziny Chłapowskich. Ich punktem kulminacyjnym jest nekropolia rodu i złożenie kwiatów na grobie patrona. Po drodze uczestnicy mają okazję obejrzeć miejsca związane z Chłapowskimi, poznać się, zintegrować.
Organizowany jest ponadto piknik pt. „Pożegnanie wakacji”. Rokrocznie ma on nieco inną formułę, która łączy w sobie zarówno cel rekreacyjny, ale jest zarazem momentem podpisania umów stypendialnych. W 2021 roku w ramach pikniku zorganizowano spływ kajakowy i przejażdżkę rowerami wodnymi po Jeziorze Wonieść.
Z kolei cele oświatowo-edukacyjne są dodatkowo realizowane poprzez wyjazdy naukowe. W minionych latach m.in. na Wyspę Muzeów w Berlinie, czy Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. W 2022 roku zaplanowano Drezno. Ponadto Stowarzyszenie organizuje debaty oxfordzkie. Tezą zeszłorocznej było zdanie: „Nauczanie zdalne może być równie skuteczne jak stacjonarne.” Uczestnikami wydarzeni byli uczniowie LO im. Oskara Kolberga w Kościanie.
Równie istotne jest zaangażowanie na rzecz społeczności lokalnej poprzez pozyskiwanie środków finansowych i rzeczowych na organizację kolonii zimowych i letnich, realizację projektów prospołecznych.
Wszystkie one zmierzają do realizacji celów Stowarzyszenia zwłaszcza zaś wspierania uczniów zdolnych i ambitnych w zdobywaniu wykształcenia i ich wszechstronnym rozwoju; pomocy w realizacji wszelkich inicjatyw mających na celu skupienie młodzieży w celu jej samodzielnego działania; promowaniu przedsięwzięć służących rozwojowi oświaty, skupianiu wokół idei Stowarzyszenia twórców, przedstawicieli nauki i kultury z kraju i zagranicy.
Zadanie jakie realizuje Stowarzyszenie Oświatowe jest wyjątkowo trudne. Wielość istniejących organizacji i zróżnicowanie obszarów ich działania, owocuje dużą konkurencją w przestrzeni pozyskiwania środków.
To, że od 25 lat Stowarzyszenie skutecznie działa pokazuje, że jest potrzebne i znalazło własną drogę. Jak się to udaje? Dzięki zaangażowaniu 34 osób i sześciu podmiotów instytucjonalnych. Tylko, ale przede wszystkim AŻ tylu!
