fot. Mariusz Forecki

Broń w pełni naładowana

tekst: Sebastian Gabryel

Opublikowano:
16 czerwca 2017

Od:

Do:

Początek:

Koniec:

Po wielu latach przerwy Kaliber 44 znów nagrywa i koncertuje. Podczas koncertu w Suchym Lesie raperzy wykonali aż dwadzieścia piosenek. Na pierwszy ogień poszły singlowe „(Why is it) fresh” i „Rok podniesionych w górę rąk” z najnowszej płyty, z której zaprezentowali aż dziewięć utworów. Ich występ spotkał się z żywiołową reakcją publiczności – starszej i co ciekawe – bardzo młodej.

Zapewne większości z nas nazwa „Kaliber 44” choć raz obiła się o uszy. Ci, którzy na co dzień nie słuchają muzyki hip hopowej, mogliby pomyśleć, że twórcy tej kultowej w rapowych kręgach katowickiej grupy przepadli bez wieści. To nie do końca prawda. Rzeczywiście, po przejściu Magika, zmarłego samobójczą śmiercią, charyzmatycznego autora klasycznego już „Plus i minus” – do Paktofoniki, w wyniku nieporozumień na tle artystycznym, zawrotna kariera raperów nagle zaczęła przypominać równię pochyłą.

W 1996 roku, po wydaniu debiutanckiego albumu „Księga tajemnicza. Prolog”, sprzedanego w ponad stutysięcznym nakładzie, nie mieli sobie równych. Dwa lata później, ciesząc się złotą płytą i nominacją do nagrody Fryderyka za „W 63 minuty dookoła świata”, również. Jednak już na początku nowego wieku, trzeci krążek Kaliber 44 pt. „3:44”, mimo – a może właśnie z powodu – odejścia zespołu od hardcore’owego psycho rapu na rzecz bardziej imprezowych i lżejszych tematów, szybko wypadł z komercyjnego obiegu.

Niedługo po tym fiasku, Michał „Joka” Marten wyemigrował do Stanów Zjednoczonych spełniać swój amerykański sen. Pytanie: „Gdzie jest Joka?”, jak w tej piosence „Masz albo myślisz o nich aż…”, nagle nabrało większego znaczenia. Przez pięć lat raper pracował w USA jako monter, ogrodnik, kierowca ciężarówki. Po powrocie do rodzinnych Katowic, przez kolejnych pięć lat, jeździł taksówką, mikrofon zawiesił na stojaku. W przeciwieństwie do niego Marcin „Abradab” Marten przez cały czas wydawał solowe płyty, spośród których warto wyróżnić choćby debiutancki „Czerwony album”, promowany pamiętnym przebojem „Rapowe ziarno”.

Kaliber 44 wznowił działalność dopiero w 2013 roku. Wcześniej bracia nie wierzyli w możliwość nagrania nowej płyty, przestali rozumieć się muzycznie. Jednak grając długo wyczekiwany koncert w ramach gdyńskiego festiwalu Open`er, chyba utwierdzili się w przekonaniu, że pora wracać nie tylko na scenę, ale również do studia. Trzy lata później na sklepowych półkach pojawił się „Ułamek tarcia” – ich czwarty album o bardzo znaczącym tytule. Nawiązując nim do nazwy, którą posługiwali się na samym początku lat 90., wymownie podkreślili, że reaktywują się, sięgając do swoich korzeni.

Podczas koncertu w CKiBP Gminy Suchy Las raperzy wykonali aż dwadzieścia piosenek. Na pierwszy ogień poszły singlowe „(Why is it) fresh” i „Rok podniesionych w górę rąk” z najnowszej płyty, z której łącznie zaprezentowali aż dziewięć utworów. Momentalnie rozgrzali nimi publikę, a w uszach zadźwięczał jeden z wersów: „Jeśli to old school, to czemu świeży jest?”. No właśnie, nagrywając „Ułamek tarcia”, Dab i Joka opanowali trudną sztukę łączenia klasycznego brzmienia z lat 90. oraz surowych, choć wypełnionych nieoczywistymi skojarzeniami tekstów, z nowoczesnym graniem. Po nowojorsku, i z niemałą dawką elektroniki. Dowodziły tego również inne przedstawione kawałki: „Nieodwracalne zmiany” à la ostatnie dokonania weteranów z Cypress Hill, „Kung-fu” z oryginalnym bragga i tak naturalnym dla K44 psychodelicznym klimatem, chyba najbardziej piosenkowy w zestawie „Razowy” czy „Bogusław Linda” – rodzaj artystycznego creda na ciężkim, mrocznym beacie, zupełnie jak ze starych czasów.

Ważnym testem dla „zmartwychwstałego” Joki były kawałki z okresu największej popularności zespołu. Zagrane kolejno po sobie: „Usłysz mój głos”, „Nasze mózgi wypełnione są Marią” i „Psychoza” z „Księgi tajemniczej. Prolog”, wywołały wśród publiczności największe poruszenie. Nie tylko dlatego, że to właśnie one przetarły szlak polskiej muzyce hip hopowej, ale i za sprawą ich wykonania. Ekspresyjnego, chaotycznego, pozbawionego już niepokojących lamentów, a mimo to oddziałującego na odbiorcę z wielką siłą.

Podczas koncertu w Suchym Lesie, to właśnie Joka miał w tym największą zasługę. Bo kiedy Abradab, z wrodzonym luzem, „płynął” po kolejnych szesnastkach, to jego starszy brat wręcz „kipiał” w nich pozytywną agresją. Oczywiście, za wyjątkiem co bardziej humorystycznych momentów: niezapomnianego monologu z „Międzymiastowej”, o zamierzchłych czasach, kiedy nad telefonicznym kontaktem ze światem pieczę sprawowała nieuprzejma sekretarka w centralce albo w rozbrajającym utworze „Masz albo myślisz o nich aż…”, o telewizorze „robiącym ci z głowy jajo”.

Koncert w CKiBP Gminy Suchy Las pokazał nowy stary Kaliber 44, któremu jedyne czego brakowało to żywego zespołu. Wielka szkoda, że tym razem artyści nie zdecydowali się wystąpić w towarzystwie instrumentalistów. Bez względu na to, choć frekwencja nie była najlepsza, niemal wszystkie zaprezentowane kawałki spotkały się z bardzo żywiołową reakcją publiki. Co warto podkreślić – składającej się zarówno z młodych ludzi, którzy złote czasy zespołu nie mają prawa pamiętać, jak i tych, którzy mogliby być ich rodzicami. W czasach hip hopu skrojonego pod gimnazjalistów – zblazowanego „trapu” i innych zjawisk z kręgu new schoolu – był to dość niecodzienny widok. Dowiódł, że jakaś część starej rapowej gwardii jeszcze nie ma powodu do obaw. Wspierana przez fanów, nie musi odcinać kuponów od dawnej sławy.