Tradycyjne instrumenty hazackich kapel na archiwalnych fotografiach.
Opublikowano:
7 stycznia 2021
Od:
Do:
Początek:
Koniec:
Projekt finansowano w ramach programu „Kultura w drodze”, jego celem było zgromadzenie, opracowanie, archiwizacja w wersji cyfrowej oraz prezentacja zbioru archiwalnych fotografii, dokumentujących dziedzictwo kulturowe mikroregionu Hazów, ze szczególnym uwzględnieniem motywów muzycznych, tematu tradycji ludowego muzykowania, instrumentów i działalności kapel.
Wyróżnikiem Hazów (położonych na pograniczu południowo-zachodniej Wielkopolski i Dolnego Śląska, w powiecie rawickim) jako mikroregionu etnograficznego była i nadal pozostaje przede wszystkim unikatowa kultura ludowa. Obok gwary, obrzędów, strojów, rękodzieła artystycznego – szczególnie haftu, ważne pozostają tradycje muzyczne. Muzyka była nieodzownym elementem folkloru Hazów.
Towarzyszyła dawnym Hazakom (Leśniakom) podczas obrzędów, uroczystości rodzinnych i religijnych, czy spontanicznych potańcówek.
z archiwum projektu
Obecnie do tych tradycji nawiązują lokalne zespoły folklorystyczne. Przedmiot zainteresowań w ramach projektu stanowiły motywy muzyczne, a dokładnie instrumenty w kulturze Hazów, udokumentowane na archiwalnych fotografiach z przełomu XIX i XX oraz pierwszej połowy XX wieku. Dotychczas fotografie mieszkańców Hazów stanowiły materiał poglądowy w badaniach etnograficznych dotyczących głównie tematyki tradycyjnych strojów, szczególnie ich wersji odświętnych z charakterystycznymi dla mikroregionu tiulowymi fartuchami, czepcami i kryzami z haftem z motywami roślinnymi.
Tematem przewodnim są instrumenty i ludowi muzycy.
Dokumentacja instrumentarium hazackich kapel zakładała zebranie, zdigitalizowanie, opracowanie oraz usystematyzowanie materiału do dalszych badań etnograficznych i muzykologicznych. Główne etapy działań realizowane były w miejscowościach (sołectwach) na terenie dwóch gmin powiatu rawickiego: gminy Rawicz i gminy Pakosław, w tym we wsiach zaliczanych do mikroregionu Hazów, w okresie od 1 października do 10 grudnia 2020 roku.
Autorkami wystawy są: Karolina Ociepka, Joanna Szaflik, Alicja Gniazdowska oraz Kamila Majerowicz.
autorki projektu: Karolina Ociepka, Joanna Szaflik, Alicja Gniazdowska oraz Kamila Majerowicz.
Projekt realizowany był pod patronatem Muzeum Ziemi Rawickiej w Rawiczu.
Na zebranych zdjęciach widać, że składy kapel na Hazach w pierwszej połowie XX wieku, były bardzo zróżnicowane. Zdjęcia przedstawiają zarówno składy oparte o skrzypce, basy, klarnet i bęben, jak i kapele grające na instrumentach dętych czy dudach. Zebrany materiał wskazuje zatem na zróżnicowany instrumentalnie krajobraz Hazów, a także stawia wiele pytań oraz inspiruje do dalszych poszukiwań.
Zgodnie z założeniami, wystawa miała być prezentowana w przynajmniej trzech sołectwach na terenie powiatu rawickiego, których mieszkańcy zaangażowali się w realizację zadania na etapie prowadzenia kwerend.
plansza z wystawy
Ponadto prezentację wystawy miała zainaugurować potańcówka, poprzedzająca kalendarzowy Adwent, z udziałem kapeli grającej na tradycyjnych instrumentach. Jednak ze względu na zaistniałą sytuację pandemiczną i obowiązujący rygor sanitarny, realizacja tych działań nie była możliwa. Zakłada się przeprowadzenie wystaw w poszczególnych sołectwach w najbliższym możliwym czasie.
Powzięte badania będą kontynuowane, by kawałek po kawałku odkrywać hazackie tradycje muzyczne.
Wystawy w całości zobacz: tutaj
Projekt pt. „Tradycyjne instrumenty hazackich kapel na archiwalnych fotografiach” został zrealizowany w ramach programu „Kultura w drodze” przygotowanego przez Departament Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego. Założeniem programu było, żeby artyści i animatorzy kultury realizowali projekty artystyczne i edukacyjne, adresowane do mieszkańców tych miejscowości regionu, które oddalone są od wielkomiejskich centrów kultury.
O innych projektach „Kultury w drodze” przeczytasz: tutaj
