Ogień, woda, ziemia i powietrze – 4 żywioły w naszej wsi
Opublikowano:
16 grudnia 2021
Od:
Do:
Początek:
Koniec:
Dzień dobry, ja do pana sołtysa. Jestem artystą z naszej gminy i chciałbym u was na wsi zrobić warsztaty z lepienia naczyń z gliny, przywiozę z sobą piec i będziemy wypalać.
Tak mniej więcej zaczynała się każda rozmowa z sołtysami wsi na krańcach gminy Przemęt, w powiecie wolsztyńskim. Solec Nowy, Sokołowice, Wieleń, Kluczewo i Górsko to najbardziej oddalone miejscowości od gminnego centrum kultury, gdzie pojawiła się możliwość zrobienia czegoś niespotykanego. Warsztaty ceramiki raku – japońskiej techniki tworzenia naczyń, podczas których można doświadczyć tego, co wynika z połączenia czterech żywiołów ziemskich.
fot. z archiwum projektu
Raku to coś więcej niż zwykłe warsztaty z lepienia w glinie, to również spotkanie z żywym ogniem, czasem z destrukcja, to też lekcja pokory i umiejętności przyjmowania porażki.
Założeniem warsztatów było to, aby odbywały się one w miejscach gdzie oferta kulturalna jest trudno dostępna ze względu na transport publiczny, czy charakter pracy np. przy gospodarstwie rolnym.
fot. z archiwum projektu
W warsztatach brali udział mieszkańcy wsi bez limitów wiekowych.
Często na zajęciach pojawiały się babcia z wnukami, ciocie czy sąsiad zza płotu. Można powiedzieć, że były to spotkania międzypokoleniowe i sąsiedzkie. Podczas spotkań uczestnicy mieli okazję poznać podstawowe zagadnienia związane z wytwarzaniem ceramiki rzemieślniczej artystycznej i przemysłowej, a przede wszystkim stworzyć własne naczynia, nadać im funkcję użytkową lub dekoracyjna. Naczynia tworzone były przy pomocy klasycznych technik ceramicznych – z wałeczków i plastrów.
Zdobione były tlenkiem miedzi i żelaza oraz pokrywane pięcioma rodzajami szkliwa.
Kulminacyjnym etapem całego przedsięwzięcia był wypał ceramiki w piecu raku, gdzie powstałe naczynia przechodziły próbę ognia i wytrzymałości. W technice raku naczynia wyjmuje się z rozgrzanego pieca (około 1000°C) do beczki z np. trocinami, a później do wody.
fot. z archiwum projektu
Jest to termiczny szok i wtedy okazuje się, czy naczynie było dobrze wykonane. Jeśli przetrwało to jego wartość jest bezcenna.
Dodatkowo można zauważyć pewną metamorfozę wykonywanego przedmiotu, gdyż temperatura, a później efekt procesu redukcji chemicznej*, która towarzyszy raku zmienia je w wyjątkowy sposób – gliniane miseczki i wazony stają się przedmiotami osobistej dumy.
Ważniejsza jest jednak inna metamorfoza, ta której nie widać, a która zostaje w twórcy a nie w tworzywie.
Warsztaty „4 żywioły w naszej wsi” to w sumie 15 warsztatów, 5 miejscowości i około 50 uczestników. Prowadzący warsztaty Bartłomiej Sroka, artysta ceramik, absolwent Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu, wydział Ceramiki i Szkła. Partner Gminne Centrum Kultury i Biblioteka w Przemęcie.
*redukcja chemiczna – proces chemiczny, gdzie redukuje się tlen potrzebny przy spalaniu
Projekt pn. „4 żywioły w naszej wsi”został zrealizowany w ramach programu „Kultura w drodze”, przygotowanego przez Departament Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego. Założeniem programu było, żeby artyści i animatorzy kultury realizowali projekty artystyczne i edukacyjne, adresowane do mieszkańców tych miejscowości regionu, które oddalone są od wielkomiejskich centrów kultury. O innych projektach „Kultury w drodze” przeczytasz: tutaj
