Historia dobranocki
Opublikowano:
10 stycznia 2022
Od:
Do:
Początek:
Koniec:
Do 16 stycznia w Muzeum Okręgowym w Pile można zwiedzać wystawę czasową zatytułowaną “Historia dobranocki”. Na ekspozycji zaprezentowano liczne eksponaty związane z wieczorynkami jak lalki filmowe, zespoły folii - kadrów, czy dekoracje.
Dla tych, którzy pamiętają dobranockę to powrót do przeszłości, dla młodszego pokolenia wystawa stanowi możliwość poznania bajek, których być może dotychczas nie znali.
Dobranocka
Dobranocki emitowane były w TVP-1 przez ponad pół wieku, gromadząc rzesze dzieci przed telewizorami. Premiera wieczorynki miała miejsce 2 października 1962 roku. Wyemitowano wtedy kilkuminutowy film animowany “Jacek i Agatka” autorstwa Wandy Chotomskiej.
Tytułowi bohaterowie to dwie pacynki zaprojektowane przez Adama Kiliana, a głosu im użyczyła Zofia Raciborska. Seria Jacek i Agatka składała się z ośmiu odcinków (Gąsior, Kiermasz, Mleko, Wielkie sprzątanie, Boże Narodzenie, Gdzie są farby, Słoneczko i Wakacje) i była wyświetlana w telewizji publicznej w latach 1962-1973.
fot. Muzeum Okręgowe im. St. Staszica w Pile
Ostatnia dobranocka w TVP- 1 została wyemitowana 30 sierpnia 2013 roku, była to Świnka Peppa. Wieczorynki początkowo przeniesiono do TVP Kultura, a następnie do kanału tematycznego TVP ABC.
Na wystawie zaprezentowano eksponaty pochodzące z 15 dobranocek.
Miś Colargol
Nieco młodszą, niż Jacek i Agatka jest dobranocka “Przygody Misia Colargola”. Historię tytułowego bohatera stworzyła francuska pisarka Olga Pouchine. Serial o przygodach Colargola powstał za sprawą urodzonego w Polsce, francuskiego producenta Alberta Barillé w łódzkiej wytwórni filmowej “Se-Ma-For” w latach 1967 – 1974. Reżyserem sagi złożonej z 53 odcinków był Tadeusz Wilkosz. Bajka trafiła nie tylko do polskich domów, ale także do francuskich, brytyjskich i amerykańskich (Miś Barnaby) oraz kanadyjskich (Miś Jeremy).
Ziemowit Niedźwiecki, Dyrektor Muzeum Okregowego im. St. Staszica w Pile podczas otwarcia wystawy, fot. Muzeum Okręgowe im. St. Staszica w Pile
Na ekspozycji w pilskim muzeum znajdziemy kilka lalek pochodzących z produkcji Colargola – postać głównego bohatera w pozycji siedzącej, a także byka, wiewiórkę, mysz, wieloryba, ptaszka i pana Pimoulu. Dobranocka to historia misia, “co zawsze śpiewać chciał”. Colargol oprócz tytułowej roli w serialu animowanej był również bohaterem trzech filmów “Colargol na dzikim zachodzie” (premiera 1977 r.), “Colargol zdobywca kosmosu” (premiera 1979 r.) oraz “Colargol i cudowna walizka” (premiera 1980 r.).
Na wystawie znajdują się reprinty plakatów do tych filmów.
Miś Uszatek
Colargol to nie jedyny miś na wystawie.
fot. Muzeum Okręgowe im. St. Staszica w Pile
“Na dobranoc – dobry wieczór, miś pluszowy śpiewa Wam. Mówią o mnie Miś Uszatek, bo klapnięte uszko mam. Jestem sobie mały miś, gruby miś, znam się z dziećmi nie od dziś. Jestem sobie mały miś, śmieszny miś, znam się z dziećmi nie od dziś!”
Słowa tytułowej piosenki Misia Uszatka znają chyba wszyscy trzydziestolatkowie i starsi. Bohatera stworzył pisarz Czesław Janczarski, a jego ilustrację wykonał Zbigniew Rychlicki. Początkowo opowiadanie ukazywało się w czasopiśmie “Miś”. W 1962 roku powstał film według scenariusza Janczarskiego w reżyserii Lucjana Dembińskiego. Trzynaście lat później łódzki Se-Ma-For rozpoczął produkcję animowanego serialu dla Telewizji Polskiej pod tytułem “Przygody Misia Uszatka”.
Do 1986 roku powstały 104 odcinki tej jakże popularnej dobranocki. Głosu głównemu bohaterowi użyczył Mieczysław Czechowicz, śpiewający również tytułową piosenkę (do słów Janusza Galewicza i melodii Piotra Hertela). Na ekspozycji znajdziemy dwie lalki – głównego bohatera oraz jego najlepszego przyjaciela – zajączka. W 1980 roku powstały odcinki pod tytułem „Nowe przygody Misia Uszatka” („Byłem tu pierwszy”, „Kto wstał lewą nogą”, „Kryjówka”) z przeznaczeniem kinowym.
Bestsellery z Bielska-Białej
W 1963 roku miała w Telewizji Polskiej zaprezentowano premierowy odcinek „Bolka i Lolka” zatytułowany „Kusza”. Serial o przygodach dwóch tytułowych chłopaków bez wątpienia jest jedną z najpopularniejszych polskich bajek. Autorem tego projektu był Władysław Nehrebecki, który wspólnie z Leszkiem Lorkiem i Alfredem Ledwigiem wykonał również rysunki. Wieczorynka została wyprodukowana w Studiu Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej. Przez 23 lata powstały 184 odcinki tej dobranocki.
fot. Muzeum Okręgowe im. St. Staszica w Pile
Oprócz głównych postaci Bolka i Lolka, w części odcinków pojawiła się dziewczynka – Tola. Serial zrobił karierę na całym świecie, prawa do emisji bajki kupiły telewizje z 80 krajów. Na wystawie w pilskim muzeum znajdziemy kilka elementów związanych z bajką: zespół szkiców, plakat filmowy, a także folię – projekt. W Studiu Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej powstała również inna słynna dobranocka – „Reksio”.
Lechosław Marszałek pracujący dotychczas przy Bolku i Lolku nie chciał uczestniczyć przy dalszej produkcji, kiedy chłopcy mieli znaleźć się na dzikim zachodzie i strzelać z pistoletów.
Obserwując swojego psa, suczkę foksteriera imieniem Trola postanowił stworzyć serial o przygodach radosnego pieska, który nikogo nie gryzie. W latach 1967-1990 wyprodukowano 65 odcinków tej popularnej bajki. Na wystawie znajdziemy plakat z serialu Reksio, folie animacyjne (wykonane przez H. Filek-Marszałek), scenopis obrazowy i opisowy oraz zespół foli-kadr z tłem.
Koziołek Matołek i nie tylko
W latach trzydziestych XX wieku Kornel Makuszyński napisał cztery książki o przygodach Koziołka Matołka. Blisko czterdzieści lat później w Studiu Miniatur Filmowych w Warszawie powstał serial animowany „Dziwne przygody Koziołka Matołka”. Nakręcono 26 odcinków bajki o tym sympatycznym koziołku. Każdy z odcinków zaczynał się charakterystycznym wstępem
fot. Muzeum Okręgowe im. St. Staszica w Pile
“W Pacanowie kozy kują
więc Matołek, mądra głowa,
błąka się po całym świecie,
aby dojść do Pacanowa.
Właśnie nową zaczął podróż,
by ją skończyć w Pacanowie.
A co przeżył i co widział
film ten wszystko wam opowie.”
Tak popularnej wieczorynki nie mogło zabraknąć na pilskiej wystawie, odnajdziemy tu folię kadr z serialu. Ekspozycja zawiera również przedmioty pochodzące z lalkowego serialu „Mały pingwin Pik-Pok” (lalki Pik-Poka i Nicopnia), a także bajek „Goździk”, „Trzy Misie”, „Wędrówki Pyzy”, „Przygód Baltazara Gąbki” czy słynnych „Smerfów”.
Wystawa w Muzeum Okręgowym w Pile adresowana jest dla dzieci i dorosłych. Dla tych pierwszych stanowi okazję do poznania bajek, które oglądali ich rodzice, czy dziadkowie. Natomiast starsi mogą sentymentalnie wrócić do czasów, gdy sami byli dziećmi. Eksponaty pochodzą ze zbiorów “Muzeum Dobranocek ze zbiorów Wojciecha Jamy” w Rzeszowie.
