„Z muzealnego skarbca. Zbiory KUL”
Opublikowano:
1 października 2024
Od:
Do:
Początek:
Koniec:
Od dwóch lat możemy podziwiać wyremontowane wnętrza Pałacu Lipskich w Lewkowie. Uwagę zwiedzających przykuwają w szczególności piękne malowidła o charakterze iluzjonistycznym, wykonane około 1800 roku przez Antoniego Smuglewicza. Dla tych, którzy jeszcze nie mieli okazji zajrzeć do Muzeum w Lewkowie po remoncie, niewątpliwą zachętą jest niezwykle interesująca wystawa czasowa „Z muzealnego skarbca. Zbiory KUL” prezentowana w budynku dawnej wozowni.
Na ekspozycję składa się blisko 60 obrazów ze zbiorów Muzeum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Placówka ta w związku z remontem gmachu głównego uczelni jest nieczynna dla zwiedzających, ale część jej bogatych zbiorów można było podziwiać w pierwszym półroczu 2024 roku w Muzeum Regionalnym w Stalowej Woli, a obecnie od 20 lipca w Muzeum w Lewkowie.
Matejko, Malczewski i…
„Z muzealnego skarbca” to tytuł nieprzypadkowy, bowiem na wystawie zaprezentowano prace cenionych polskich artystów z XIX i XX wieku. Do najstarszych z nich należą trzy szkice koni autorstwa Piotra Michałowskiego, uznawanego często za najwybitniejszego polskiego malarza epoki romantyzmu. Z drugiej połowy XIX wieku pochodzi rysunek „Studium żołnierza” Jana Matejki. Powstał on na podstawie rzeźby znajdującej się w skrzydle ołtarza Wita Stwosza w kościele Mariackim w Krakowie.
fot. materiały organizatora
Na ekspozycji znaleźć można także olejny obraz Jacka Malczewskiego „Wawel od strony północnej zimą” namalowany przez artystę około 1900 roku. Jest to prawdopodobnie jedyny znany samodzielny wizerunek tego zamku pędzla Malczewskiego. Wśród prac na wystawie znajdziemy także dzieło jego syna, Rafała. Artysta przez dwie dekady mieszkał w zimowej stolicy Polski.
W tym okresie tworzył nie tylko tatrzańskie pejzaże, ale także sztukę satyryczną. Do takiej właśnie zalicza się jego obraz prezentowany w Lewkowie, „Na Krupówkach w Zakopanem”, w sposób prześmiewczy ukazujący mieszkańców tego miasta. W Lewkowie obejrzymy także dwie litografie Leona Wyczółkowskiego – „Wnętrze Katedry Wawelskiej z nagrobkiem Władysława Jagiełły” oraz „Kościół św. Wojciecha [w Lublinie] zimą”.
W Bronowicach
Warto wspomnieć również o obrazie jednego z najwybitniejszych malarzy okresu Młodej Polski – Włodzimierza Tetmajera. Artysta ten był zafascynowany wsią. W 1890 roku ożenił się z chłopką Anną Mikołajczykówną i osiadł na stałe w Bronowicach. Sceny z życia tej wsi były częstym motywem jego obrazów. Na wystawie w Lewkowie możemy podziwiać „Święcone w Bronowicach”. Motywy wiejskie znajdziemy także na rysunku z 1899 roku, „Głowa wiejskiej dziewczyny”.
W dawnej wozowni zobaczyć można ponadto wiele innych interesujących prac, wspomnę jeszcze tylko o „Kwiatach w wazonie” autorstwa Józefa Pankiewicza, patrona grupy artystów skupionych w Komitecie Paryskim. Ekspozycja dostępna jest dla zwiedzających do 5 stycznia 2025 roku.
fot. Muzeum w Lewkowie – Zespół Pałacowo-Parkowy
Wystawa jest przeznaczona dla wszystkich chętnych do smakowania kultury. Powstała przede wszystkim z myślą o tych, których onieśmielają duże muzea i potężne zbiory, w których często czują się zagubieni. W Lewkowie mogą zobaczyć prace najsłynniejszych podręcznikowych XIX-wiecznych polskich malarzy. Wystawa jest też sprowadzona z myślą o uczniach, bo od września będziemy organizować lekcje o kolorach oraz warsztaty artystyczne. Już dziś na najmłodszych czeka quiz z pytaniami i w nagrodę coś słodkiego. Chcemy uczyć obcowania ze sztuką od najmłodszych lat. Bo warto – mówi dyrektor Muzeum w Lewkowie Sylwia Nowicka.
Muzeum KUL
Muzeum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II zostało utworzone 1 września 2016 roku na skutek połączenia jednostek o charakterze muzealnym: Katedry Archeologii Polski Instytutu Historii KUL, Pracowni Zbiorów Muzealnych oraz Muzeum Uniwersyteckiego Historii KUL. Jednak początki tej instytucji sięgają roku 1932, kiedy to ks. kan. Jan Władziński przekazał uczelni swoje bogate zbiory zawierające m.in. obrazy, rzeźby, militaria i numizmaty.
fot. Muzeum w Lewkowie – Zespół Pałacowo-Parkowy
To z jego inicjatywy utworzono wówczas Muzeum Uniwersyteckie. Niestety w czasie II wojny światowej zbiory te zostały zrabowane przez Niemców. Z przedwojennej kolekcji w murach uczelni zachował się tylko jeden obraz: „Portret dziewczynki”, rozpoznany w latach dziewięćdziesiątych XX wieku w jednym z pomieszczeń administracyjnych. W 2013 roku podczas kwerendy w Muzeum Lubelskim dr Krzysztof Przylicki zidentyfikował cztery eksponaty z dawnego Muzeum Uniwersyteckiego (obraz „Matka Boska z Dzieciątkiem”, lichtarz, aplikę oraz rzeźbę głowy).
Po zakończeniu II wojny światowej władze uczelni podjęły się zadania odbudowy zbiorów muzealnych. Pozyskano m.in. dzieła z Muzeum Archidiecezjalnego we Wrocławiu, a także ze składnicy muzealnej w Kozłówce. Z przełomu lat 50. i 60. XX wieku pochodzą trzy ikony Jerzego Nowosielskiego, a także obrazy Antoniego Michalaka, wśród nich „Ukrzyżowanie ze św. Marią Magdaleną”. Muzeum powiększało swoje zbiory również za sprawą zakupów dokonywanych w państwowych salonach DESA. Jednak znacząca część kolekcji pochodzi z prywatnych darowizn. Wspomnieć należy przede wszystkim o dwóch donacjach: Olgi i Tadeusza Litawińskich, zawierającej ponad 400 dzieł oraz kolekcję porcelany, a także Stanisławy Witkowskiej, która przekazała muzeum zbiór ponad 300 obiektów zgromadzonych przez jej męża Tadeusza.
