Literacka Nagroda Wielkopolskich Czytelników – kultura, tożsamość i przemiany społeczne
Opublikowano:
17 maja 2024
Od:
Do:
Początek:
Koniec:
Czy można wyobrazić sobie nagrodę literacką, która nie stara się za wszelką cenę przekazać gustu gremium jurorskiego wszystkim zainteresowanym lub po prostu tym, którzy zechcą słuchać? A co, gdyby zacząć od drugiej strony – czyli od tego, co rzeczywiście czytamy? Dla przyjemności, emocji czy jakości artystycznej?
Otóż, jak się okazuje, można. Literacka Nagroda Wielkopolskich Czytelników to wcale nie kolejne wyróżnienie na polskiej scenie literackiej, ale istotny czynnik wpływający na kształtowanie kultury czytelniczej, tożsamości regionalnej oraz relacji społecznych. Ustanowiona w 2024 roku przez Zarząd Województwa Wielkopolskiego, nagroda miała już okazję spotkać się z ciepłym przyjęciem mieszkańców, a jej pierwsza edycja ukazała ogromny potencjał w integracji społeczności czytelniczej.
fot. W. Stube
Nagroda jest jednym z fundamentów kultury literackiej: jak w soczewce zbierają się w niej języki socjologii, ekonomii oraz wartościowania tekstu. Służą nie tylko promowaniu konkretnych dzieł, ale również przyczyniają się do stworzenia wspólnoty.
To małe święta literatury – śledzimy listy nominowanych, ufamy poleceniom, spotykamy się z autorkami i autorami. Dzięki temu nagrody nie tylko kształtują gusta czytelnicze, ale również budują prestiż regionów, z którymi są związane.
Nagroda czytelników? Bardzo proszę!
Literacka Nagroda Wielkopolskich Czytelników została powołana przez Zarząd Województwa Wielkopolskiego na początku 2024 roku. Jej celem jest przede wszystkim promocja kultury czytania oraz wyróżnianie książek istotnych dla mieszkańców regionu. Jury, co ważne, składające się z przedstawicieli różnych środowisk – bibliotekarzy, literaturoznawców, samorządowców i księgarzy – wyłania laureatów w dwóch kategoriach: książka dla dorosłych oraz książka dla dzieci i młodzieży. A co najważniejsze, na koniec dnia liczy się nie tylko autorytet krytyków i praktyków, ale lokalnych czytelniczek i czytelników.
fot. W. Stube
Bo to właśnie oni (a w zasadzie: my) zgłaszają swoje propozycje poprzez kluby książki działające przy bibliotekach publicznych na terenie województwa.
Każda biblioteka ma prawo zgłosić do pięciu książek w każdej kategorii. Konkurs składa się z trzech etapów: weryfikacji nadesłanych zgłoszeń, wytypowania nominacji oraz wyboru zwycięzców. Co niezwykle ważne, laureaci otrzymują nie tylko jednorazowe nagrody pieniężne, ale przede wszystkim rezydencję artystyczną w Pałacu Myśliwskim Książąt Radziwiłłów w Antoninie. Zapewnienie wyróżnionym takiej formy wsparcia to zarówno zacieśnienie związków regionu ze sztuką, ale też wspieranie procesu kreatywnego, który potrzebuje czasu. Udało się również zerwać z reprodukującym nierówności modelem „zwycięzca bierze wszystko” – gratyfikację finansową otrzymuje także każda osoba nominowana.
Sztuka Wielkopolski
Nagroda ta ma ogromne znaczenie dla Wielkopolski, nie tylko jako forma promocji literatury, ale także jako narzędzie wzmacniające tożsamość regionalną i kulturalną. Poprzez wyróżnianie książek wskazanych pośrednio przez czytelniczki i czytelników, nagroda buduje więzi między autorami a czytelnikami, tworząc platformę dialogu i wymiany myśli. A co tu dużo kryć Wielkopolska, już znana z bogatej tradycji literackiej, zyskuje dzięki temu wyróżnieniu dodatkowy impuls do rozwoju kultury czytelniczej i promocji talentów.
fot. W. Stube
Literacka Nagroda Wielkopolskich Czytelników jest przykładem na to, jak lokalne inicjatywy mogą mieć globalny zasięg. Poprzez swoją unikatową na skalę kraju strukturę, angażuje różne środowiska i instytucje, co dodatkowo podkreśla jej znaczenie jako narzędzia integracji społecznej.
Pierwsza edycja nagrody w 2024 roku wyróżniła książki, które zdobyły uznanie zarówno krytyków, jak i czytelników. „Jak płakać w miejscach publicznych” Emilii Dłużewskiej czy „Jezus umarł w Polsce” Mikołaja Grynberga to tylko niektóre z nominowanych tytułów, które przyciągnęły uwagę szerokiej publiczności i pobudziły dyskusję wśród uczestników i uczestniczek klubów książki. Działania skupione na podkreślaniu wagi głosu mieszkańców Wielkopolski są szalenie ważne także z innego powodu – budowy społeczeństwa obywatelskiego opartego na wymianie myśli i rozwoju stanu czytelnictwa w kraju.
W tym roku w kategorii „książka adresowana do osób dorosłych” wyróżniono następujące pozycje:
- Emilia Dłużewska „Jak płakać w miejscach publicznych”
- Mikołaj Grynberg „Jezus umarł w Polsce”
- Joanna Kuciel-Frydryszak „Chłopki”
- Małgorzata Lebda „Łakome” (książka laureatka)
- Jakub Małecki „Sąsiednie kolory”
W kategorii „książka adresowana do dzieci i młodzieży” wyróżniono z kolei autorów oraz duety autorsko-ilustratorskie:
- Autor: Artur Gębka, ilustratorka: Agata Dudek za książkę „Butelka taty”
- Adam Mirek za książkę „Bebechy, czyli ciało człowieka pod lupą”
- Autorzy: Adam Wajrak, Tomasz Samojlik, ilustrator: Tomasz Samojlik za książkę „Detektyw wróbel i złamane pióro”
- Autor: Michał Rusinek, ilustratorka Joanna Rusinek za książkę „Szalik. O Wisławie Szymborskiej dla dzieci” (książka laureatka)
- Autor: Łukasz Wierzbicki, ilustratorka Marianna Oklejak za książkę „Co hrabia porabia? Listy spod Góry Kościuszki”
