Pytania o powstanie
Opublikowano:
20 grudnia 2018
Od:
Do:
Początek:
Koniec:
Na poznańskich scenach trwają przygotowania do premier upamiętniających setną rocznicę powstania wielkopolskiego. Spektakle „Asymilacja” w Teatrze Nowym i „27 grudnia” w Teatrze Polskim będą okazją, by przez pryzmat wydarzeń z przeszłości spojrzeć na teraźniejszość.
Jeszcze przed świętami – premiera 21 grudnia – w Teatrze Nowym w Poznaniu widzowie zobaczą spektakl „Asymilacja” w reżyserii Piotra Kruszczyńskiego, określany przez twórców jako teatralny patchwork. Powstał on na podstawie dramatu Radosława Paczochy „Powstaniec Thiel”, z którego zaczerpnięto kilka postaci i scen, oraz materiałów źródłowych opracowanych przez dramaturga i reżysera, m.in. świadectw i wspomnień dotyczących powstania.
ODBRĄZOWIONY PATRIOTYZM
Na przedpremierowej konferencji prasowej – zapytany o przedstawiony w spektaklu obraz powstania wielkopolskiego – dyrektor Kruszczyński odpowiedział, że będzie odbrązowione i dodał: „W Europie toczy się dziś poważna dyskusja na temat tego, czym jest naród, poczucie przynależności narodowej i patriotyzm, który dzieli się na ten dobry i ten zły. Chcielibyśmy by powstanie posłużyło nam dzisiaj jako próba zadania pytań dotyczących tych tematów”. Spektakl będzie zatem nie tyle dokumentował historię, co raczej z nią dyskutował – pytał o to, co nam dziś doskwiera w kontekście dawnych wydarzeń.
Tytułowa „Asymilacja” rozumiana jest jako współistnienie, porozumienie, które miało miejsce między zwykłymi ludźmi, niezależnie od działań militarnych, i daje się odczytać jako jedna z ważnych kategorii współczesności w kontekście pytań o pojawianie się przedstawicieli innych narodowości w naszym kraju.
WIELKOPOLSKA DUMA
Jednocześnie poruszony zostanie również kontrowersyjny dla niektórych temat niemieckiego dziedzictwa, a twórcy spróbują przyjrzeć się poczuciu wielkopolskiej dumy, żeby nie powiedzieć: wyższości – przekonaniu, że poznaniacy są lepsi od reszty Polski, silniejsi gospodarczo, bardziej pracowici i mają większy porządek – oraz zastanowić się, na ile te cechy zawdzięczamy w pewnym sensie niemieckiemu zaborcy.
Spektakl nie ma ograniczeń wiekowych, więc wydaje się, że będzie atrakcyjną propozycją zarówno dla starszych widzów, którzy zapewne docenią możliwość odczytania historycznego, zgodność z faktami i ujęcie chronologiczne, jak i dla młodszej publiczności, którą raczej zainteresują przede wszystkim losy głównego bohatera, w szczególności wątek romansowy.
Kończąc spotkanie prasowe, Piotr Kruszczyński zaprosił wszystkich widzów na chwilami zabawny „romans z historią w tle”, co brzmi ciekawie, szczególnie że w tym roku będzie to również sylwestrowa propozycja Teatru Nowego w Poznaniu.
SIŁA WSPÓŁPRACY
Plakat spektaklu „27 grudnia”, reżyseria: Jakub Skrzywanek, opracowanie tekstu: Klaudia Hartung-Wójciak, Teatr Polski w Poznaniu
Spektakl powstający w Teatrze Polskim jest koprodukcją z Teatrem Animacji w Poznaniu i Fundacją Mili Ludzie. Będzie propozycją skierowaną przede wszystkim do młodych widzów, choć wiek odbiorców określany jest w przedziale 9–99 lat. Można powiedzieć, że szykuje się produkcja na dużą skalę – przy każdym spektaklu pracować będą 52 osoby: aktorzy dwóch teatrów, technika i orkiestra antraktowa. Na scenie zobaczymy też dzieci, które współtworzyły kształt przedstawienia.
Na konferencji prasowej dyrektor Maciej Nowak mówił, że powstanie wielkopolskie wciąż dla wielu jest opowieścią „facetów z podkręconymi wąsami”, że brakuje innych narracji, prowadzonych z punktu widzenia kobiet czy dzieci. Właśnie o taką opowieść upomina się „27 grudnia”. Reżyser Jakub Skrzywanek stwierdził, że jest to spektakl o tym, kto ma prawo do historii i że dzięki niemu dzieci mogą stworzyć własną narrację o powstaniu – mogą o nim opowiedzieć, jak chcą.
GŁOS MŁODYCH
Fotografia pochodzi z Akcji: Powstanie, organizowanej przez Wydawnictwo Miejskie Posnania i jest własnością Hanny Urbańczyk. Znajduje się w zbiorach cyfrowego repozytorium CYRYL
Prace nad spektaklem „27 grudnia” rozpoczęły się od przeprowadzenia konkursu na opowiadanie o powstaniu wielkopolskim. Z nadesłanych prac wybrano kilka, które przedstawiały świat powstania w ciekawy sposób i stały się podstawą do pracy nad tekstem spektaklu. Jednocześnie odbyły się warsztaty z dziećmi, które cieszyły się bardzo dużym zainteresowaniem – z 70 osób wybrano 40, w wieku od 8 do 12 lat.
W trakcie warsztatów młodzi ludzie wraz z twórcami szukali odpowiedzi na pytania, co jest dla nich istotne w powstaniu, co w ogóle o nim wiedzą. Ostatecznie z tego grona wybrano 8 osób – ekspertów ds. opowiadania o powstaniu wielkopolskim, które zobaczymy również na scenie.
W wyniku współtworzenia z młodymi ekspertami, powstaje spektakl, który składa się z dwóch warstw opowieści: jednej – stworzonej przez dramaturga i drugiej – będącej osobistym, autentycznym głosem dzieci.
Działania pedagogiczne dla młodych widzów prowadzone będą również po premierze. Zamiarem twórców jest, aby każda klasa, która przyjdzie do teatru, mogła później zrealizować w szkole warsztaty dotyczące spektaklu.
BAŚŃ O POWSTANIU
Plakat spektaklu „Asymilacja”, reż. i oprac. tekstu: Piotr Kruszczyński, Teatr Nowy w Poznaniu
Mówiąc o formie spektaklu „27 grudnia”, twórcy zdradzili, że nie będzie on laurką na temat wydarzenia historycznego, a raczej spojrzeniem z dystansu na mit powstania wielkopolskiego, pytaniem o patriotyzm inny niż ten, który młodzi ludzie znają ze szkolnych bryków.
Na scenie zobaczymy świat powstania widziany oczami dziecka – baśniowy, chwilami groteskowy.
Ważną rolę w spektaklu odgrywa muzyka: songi, gra z konwencją, nawiązywanie do formy musicalu. Reżyser stwierdził, że będzie to baśń o powstaniu wielkopolskim, opowieść wigilijna dotycząca tamtych czasów i wydarzeń.
Warto również podkreślić, że powstająca w Polskim premiera, dzięki współpracy z Fundacją Mili Ludzie, będzie wydarzeniem dostępnym dla osób z niepełnosprawnościami. Będą mogły w nim uczestniczyć osoby niewidzące, niesłyszące i z dysfunkcją ruchu.
Wydarzeniem towarzyszącym premierze jest wystawa będąca efektem Akcji: Powstanie, organizowanej przez Wydawnictwo Miejskie Posnania.
Zdjęcie z próby do spektaklu „Asymilacja”, fot. Wiktor Napierała
Polegała ona na zbieraniu pamiątek po powstaniu w 11 miastach Wielkopolski. W wyniku akcji zgromadzono ponad 500 obiektów, które zostaną udostępnione jako kolekcja wirtualna w cyfrowym repozytorium CYRYL. Natomiast wydruki najciekawszych i najbardziej wartościowych pamiątek będzie można zobaczyć na wystawie przed Teatrem Polskim.
Dwie premiery podejmujące temat powstania wielkopolskiego i mierzące się z jego mitem zakończą rok 2018 na poznańskich scenach, wpisując się w obchody setnej rocznicy powstania i odzyskania niepodległości. Słuchając twórców, można mieć nadzieję, że będą one nie tylko ukłonem w stronę przeszłości, lecz również, a może przede wszystkim, spojrzeniem na to, jaką niepodległość budujemy dzisiaj.
Premiera spektaklu „27 grudnia” (reżyseria: Jakub Skrzywanek, opracowanie tekstu: Klaudia Hartung-Wójciak) odbędzie się 21 grudnia w Teatrze Polskim w Poznaniu (Duża Scena). Towarzyć mu będzie Orkiestra Antraktowa Teatru Polskiego w Poznaniu pod kierownictwem Adama Domurata.
Premiera spektaklu „Asymilacja”, na motywach dramatu Radosława Paczochy „Powstaniec Thiel”, reż. i oprac. tekstu: Piotr Kruszczyński, odbędzie się 21 grudnia w Teatrze Nowym w Poznaniu (Duża Scena).
CZYTAJ TAKŻE: Światło i czas. Rozmowa z Wojciechem Olejniczakiem
CZYTAJ TAKŻE: Radosław Paczocha: Powstaniec Thiel
CZYTAJ TAKŻE: Powstanie z fabularnym błyskiem. Recenzja zbioru „Powstanie´18. Opowiadania Wielkopolan”
