Przeczucie cudu. Litografie Marca Chagalla w Muzeum Okręgowym w Koninie
Opublikowano:
30 czerwca 2021
Od:
Do:
Początek:
Koniec:
Od 29 kwietnia 2021 roku w Muzeum Okręgowym w Koninie można podziwiać wystawę prac Marca Chagalla - „Przeczucie cudu”, na której prezentowane są 43 litografie jego autorstwa.
Zbiory pochodzą z prywatnej kolekcji rodziny Kesauri. Eksponowano je wcześniej z sukcesem m.in. na Słowacji, Litwie i Łotwie, w Szwecji, ale także w wielu miastach w Polsce (w Poznaniu, Żninie, Zakopanem).
Mojsza Zacharowicz Szagałow
Marc Chagall przyszedł na świat 7 lipca 1887 roku w Łoźnie (obecnie Białoruś) jako Mojsza Zacharowicz Szagałow w ubogiej żydowskiej rodzinie.
Mimo trudności finansowych rodzice zadbali o jego wykształcenie. Po ukończeniu szkół w Wittebsku i Petersburgu (w Szkole Carskiego Towarzystwa Upowszechniania Sztuki), wyjechał na stypendium do Paryża. Tam związał się z artystami z dzielnicy Montparnasse.
Miał obywatelstwo rosyjskie i francuskie. Był dwukrotnie żonaty, z pierwszą żoną, Bellą miał córkę Idę. Miał też syna Dawida ze związku nieformalnego z Virginią Haggard McNeil. Zmarł 28 marca 1985 roku w Saint-Paul-de-Vence we Francji i tam też został pochowany.
Plakat wystawy „Przeczucie cudu” w Muzeum Okręgowym w Koninie
Patrząc na jego twórczość trudno wskazać jeden nurt w sztuce, który by go charakteryzował. Tym co go na pewno wyróżniało, była fantastyczna umiejętność dobierania kolorów. Obrazy Chagalla od wielu lat sprzedawane są na licytacjach za ogromne kwoty. W 2007 roku „Le grand cirque” znalazł nabywcę za 13,8 mln dolarów. Siedem lat później „Le violoncelliste” sprzedano za 7 mln funtów. W 2017 roku w domu aukcyjnym Sothesby w Nowym Yorku dwukrotnie padł rekord sprzedażowy za jedną pracę Chagalla.
Najpierw ponownie licytowano „Le grand cirque”. Tym razem praca została zakupiona za 16 mln dolarów. Następnie pod młotek trafił obraz „Les amoureux”, który znalazł kupca za zawrotną sumę 28,5 mln dolarów.
Mistrz litografii
„[…] Konińska wystawa składa się z prac artysty, które przywołują szokujący i surrealistyczny, oniryczny obraz początku XX wieku. Wystawa daje możliwość podziwiania litografii dotykających tematów religijnych i mityczno-baśniowych, które odegrały ważną rolę w życiu duchowym artysty i znalazły wyraz w stworzonych przez niego dziełach.”
Prace Chagalla prezentowane w Muzeum Okręgowym to 43 kolorowe litografie powstałe po II wojnie światowej (wcześniej malarz tworzył litografie, ale wyłącznie czarno-białe).
fot. Muzeum Okręgowe w Koninie
Dla odwiedzających przygotowano specjalny audioprzewodnik, z którego mogą skorzystać we własnym telefonie (bez konieczności pobierania aplikacji, czy dostępu do internetu).
Przekraczając drzwi muzeum, wchodzimy w świat koloru, baśni, orientu, antycznej sielanki.
„Cztery opowieści z arabskich nocy”
Wystawę podzielono na trzy części. W pierwszej sali możemy zobaczyć 13 litografii z cyklu „Cztery opowieści z arabskich nocy”. Bella, pierwsza żona Chagalla zmarła 2 września 1944 roku. Malarz bardzo przeżył jej śmierć. Kontynuując swoją twórczość zaczął tworzyć kolorowe litografie do „Księgi tysiąca i jednej nocy”. Ten słynny zbiór baśni powstał około IX – X wieku.
fot. Muzeum Okręgowe w Koninie
Według legendy królowa Szecherezada przez 1001 nocy opowiadała sułtanowi Szahrijarze stworzone przez siebie historie i nie kończyła ich nad ranem, dzięki czemu uniknęła śmierci z rąk okrutnego władcy, który mordował swoje dotychczasowe żony.
Chagall spośród wszystkich opowiadań wybrał tylko cztery, odnoszące się do straconej miłości, śmierci, a także ponownego spotkania: „Kamar Al-Zaman i żona jubilera”, „Julnar zrodzona z morza i jej syn”, „Hebanowy rumak”, oraz „Król Persji Badr Basim, Abdullah rybak i Abdullah tryton”.
Wśród litografii z tej serii w Muzeum Okręgowym zaprezentowano m.in. „Potem spędził z nią noc…”, czy „i wtedy chłopiec…”.
Prace z cyklu arabskie noce należą do najlepszych kolorowych litografii powstałych w Stanach Zjednoczonych do 1950 roku. To m.in. dzięki nim Chagall w 1948 roku na Biennale w Wenecji otrzymał nagrodę za grafikę.
„Dafanis i Chloe”
Ekspozycja w kolejnej sali to 16 litografii z serii: „Dafanis i Chloe”. Prace te powstały po drugim małżeństwie (w 1952 roku ożenił się z Valentine Brodsky) i należą do najważniejszych w całej twórczości Chagalla.
Ilustracje nawiązują do najbardziej znanego antycznego greckiego romans – „Dafnis’a i Chloe”. W końcu II, bądź w III wieku grecki poeta Longos napisał powieść, której akcja rozgrywa się na wyspie Lesbos. Tytułowa para to pastuszkowie, których wychowują przybrani rodzice.
Wystawa „Przeczucie cudu” w Muzeum Okręgowym w Koninie, fot. M. Jurgielewicz
To opowieść o rozkwitającym uczuciu, ale także o problemach, jakie na swej drodze natrafiają Dafnis’a i Chloe. Historia ta od lat jest inspiracją wielu powieści. Prace Chagalla z tej serii powstały pod wpływem jego osobistych doświadczeń, w trakcie pobytu w Grecji. Artysta doskonale oddał nastrój i łagodność antycznego świata. Prace te są nasycone kolorami, przez co tworzą wręcz idylliczny klimat.
Pośród litografii prezentowanych w tej części wystawy możemy podziwiać m.in. prace zatytułowane „Chloe”, „Ofiary składane nimfom”, „Winobranie”, czy „Ucztę Pana”. W ostatniej sali prezentowane są prace z pozostałych okresów twórczości Chagalla.
Litografia była jedną z największych pasji Marca Chagalla.
„Wyjątkowy cykl prac (eksponowanych w konińskim muzeum) ukazuje […] najbardziej lubiane przez artystę tematy, których motywy kreślił przez całe życie.”
Warto więc odwiedzić średniowieczny zamek i na własne oczy zobaczyć grafiki mistrza. Prace Chagalla trudno przypisać do konkretnego stylu w sztuce. Chociaż w jego twórczości odnajdziemy kubizm, awangardę, ekspresjonizm, surrealizm, czy futuryzm, a nawet pop art, to jednak należy mówić o tym, że stworzył indywidualny styl.
Do perfekcji opanował posługiwanie się kolorami. Własna wizja świata Chagalla ma również odzwierciedlenie w osobach przedstawianych na litografiach – chodzą do góry nogami, latają, leżą w połowie obrazu.
Wystawę można zwiedzać do 3 października br. Została zorganizowana przez Muzeum Okręgowe w Koninie we współpracy z Art Expo SIA (Łotwa). Patronat honorowy nad wystawą objął Marek Woźniak Marszałek Województwa Wielkopolskiego, a medialny „Kultura u Podstaw”.
Kulturaupodstaw.pl zachęca do odwiedzenia konińskiego muzeum!
